PSİKOLOJİK CHECK-UP

Uzman Psikolog Nergis ÖZDİNÇ

Fiziksel sağlığımıza verdiğimiz değerin ne kadarını ruhsal sağlığımıza veriyoruz? Sorusu ile yazıma başlamak istiyorum.

Fiziksel olarak sağlıklı mıyım? Uzun zamandır bir ağrım var acaba bu ağrının nedeni nedir? Beni rahatsız eden dış görünüşümdeki bu problemi nasıl ortadan kaldırabilirim? Gibi sorular çok tanıdık geldi değil mi? Fiziksel sağlığımızla ilgili bu ve buna benzer soruları sıklıkla sorar ve cevabı için gerekeni ivedilikle yapma potansiyelimiz vardır. 

Peki ya ruh sağlığınız için ne yapıyorsunuz? Bugüne kadar ruh sağlığınız için ne yaptınız?

Fiziksel sağlığımız konusunda hassas bir toplum olduğumuz doğrudur ancak ne yazık ki ruh sağlığımız konusunda aynı titizliği gösterdiğimiz söylenemez. Halbuki, ruh sağlığı ile fiziksel sağlık birbirinden ayrı düşünülemez ve düşünülmemelidir.

Zihin ve beden birbiri ile uyumlu çalışır. Zihinsel olarak herhangi bir durumu hayal ettiğimizde, somut olarak orada olmayan bir şeyin nasıl fiziksel tepkilere neden olduğunu görüyor olmak bunun en basit kanıtıdır. Örneğin, limon hayal edince ağzımız sulanır, görmediğimiz hayali bir şeyden korktuğumuzda kalp atım hızımız artar. 

Zihnimizde gerçekleşen her şeye beden tepki veriyorsa fiziksel problemleri de neden bir tepki olarak değerlendirmeyelim?

Fiziksel sağlık ile ruh sağlığı işte bu nedenle ayrı düşünülmemelidir. Fiziksel problemlerimizin psikolojik kökenleri olabilir veya fiziksel iyilik hali için güçlü bir psikolojik alt yapıya ihtiyaç duyabiliriz. Psikolojik dinamikleri yok sayarak fiziksel iyi oluşa odaklanmak tek başına eksik kalır. Bununla ilgili araştırmalara ulaşmak günümüzde oldukça kolaylaşmıştır.

Çok sık hasta oluyorsanız, yılın belirli dönemlerinde belirli fiziksel rahatsızlıklar yaşıyorsanız, tüm tedavilere rağmen geçmeyen kronik bir rahatsızlığınız varsa, özellikle hekiminiz rahatsızlığınızla ilgili psikolojik süreçlerden bahsetmiş ise, yaşadığınız problemin psikolojik boyutuna bakmak size yarar sağlayacaktır.

Fiziksel olarak check-up yani genel tahlil gibi problem tarama yöntemlerine çok kolay başvurabiliyoruz. Peki ya psikolojik anlamda problem tarama konusunda neden bu kadar önyargılıyız?

Psikolojik Check-Up Nedir?

Psikolojik Check-Up kavramı, farkındalık oluşturma amacı ile kullanılmıştır. Fiziksel sağlık taramasına verilen önemi ruh sağlığımıza da verdiğimizde hayatımızda nelerin değiştiğini daha net görebilmek mümkün olacaktır. 

Psikolojik Check-Up; Bireysel görüşme, gözlem, test gibi çeşitli tekniklerle psikolojik açıdan yorumlanan bir problem tarama yöntemidir. Uzmanlar tarafından ruh sağlığı taraması alanında belirlenmiş geçerli ve güvenilir testlerle kişilerin hangi alanlarda risk grubunda olduğu ile ilgili bilgiler sağlar. Örneğin kişilerin stresle baş etme becerileri, benlik algıları, dikkat ve odaklanma, kişilik yapıları gibi pek çok alanda bireylere geri dönüt verilebilir. Bu sayede risk faktörleri belirlenip kişiye özgü önleyici bir çalışma yapılabilir. Stres düzeyi yüksek bir bireye, stresle baş etme yöntemleri çalışılarak bu anlamda güçlendirme teknikleri uygulanabilir. Öfke problemi yaşayan bir kişi öfke yönetimi konusunda destek alabilir.  

Bizler genelde ruh sağlığı hizmetlerine en son çare olarak başvururuz. Halbuki zorlanmaya başladığımızda, kendimizde psikolojik açıdan bir şeylerin ters gittiğini hissettiğimizde ruh sağlığı hizmetlerine başvurabilirsek daha kısa sürede ve daha az hasar ile normal günlük rutinlere dönebilmemiz mümkün olur.

Ruh sağlığı taraması için lütfen ruh sağlığı alanında çalışan meslek uzmanlarını tercih edin. Psikiyatrist dışında, psikolog gibi bir ruh sağlığı çalışanına gidecekseniz lisans alanını mutlaka sorgulayın.

Unutmayın ki, psikolojik açıdan sağlıklı bireyler ancak sağlıklı nesiller yetiştirebilirler. Ruh sağlığımız en az fiziksel sağlığımız kadar kıymetlidir.