VEFATI’NIN 8. YILINDA DR. RATİP KAZANCIGİL
Edirne’nin sağlık, sosyal yardım, eğitim, spor ve kültür-turizm alanlarında derin izler bırakan, kentini bir ömür boyu sevgiyle ve adanmışlıkla kucaklayan değerli hocam Dr. Ratip Kazancıgil’in aramızdan ayrılışının üzerinden sekiz yıl geçti.
12 Mayıs 1920’de Malatya’da doğan Kazancıgil, eğitimini ve askerlik görevini tamamladıktan sonra 1946 yılında Aydın’da Sıtma Mücadele Merkez Tabipliği ile meslek hayatına başladı. 1950’de Edirne’ye atandığında, dönemin en genç Trakya Sıtma Savaş Bölge Başkanıydı.
1963 yılında Edirne Sağlık ve Sosyal Yardım Müdürü olarak göreve başladı. Bu dönemde özellikle çeltik ağalarıyla mücadele ederek halk sağlığını korumak için çaba gösterdi. Sıtma ile mücadelede elde ettiği başarı, köylere sağlık hizmetini yaygınlaştırma çalışmalarıyla taçlandı.
Edirne’nin yeşili, nehirleri ve tarihinden etkilenen Kazancıgil, kentin kültürel mirasını tanımaya yöneldi. Hafız Rakım Ertür ve Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver ile tanışmaları, Dr. Rıfat Osman’ın araştırmaları onun Edirne’ye olan sevgisini daha da büyüttü. Bundan sonra yalnızca bir hekim değil, Edirne sevdalısı bir kültür insanı olarak projeler üretti.
Kazancıgil, yalnızca sağlık alanında değil, sosyal ve kültürel hayatta da aktifti:
- Edirne Musiki Derneği (1952) kurucusu ve başkanı
- Edirne’yi Tanıtma ve Turizm Derneği (1962) kurucusu ve başkanı
- Sağlık Kuruluşlarına Yardım Derneği (1965) kurucusu ve genel başkanı
- Edirne’de Mühendislik ve Mimarlık Kurma ve Yaşatma Derneği (1976) kurucu ve başkanı
- Verem Savaş Derneği başkanı (40 yıl)
- Türk Tabipler Birliği, Türk Tıp Tarihi Kurumu ve Türk Kütüphaneciler Derneği’nde aktif görevler, vd.
Bunların yanında dönemler içinde Edirne Belediye Başkan ve Edirne Vali Vekilliği, Kültür ve Turizm Müdür Vekilliği, Meriç spor kulübü başkanlığı ve Edirne Beden Terbiyesi Müdürü gibi görevler de üstlendi.
1985 yılında İl Sağlık Müdürlüğü görevinden yaş haddinden emekliye ayrılarak Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Anabilim Dalı Başkanlığına Yardımcı Doçent kadrosunda göreve başladı. Büyük hayali olan II. Bayezid Külliyesi’nin Sağlık Müzesi’ne dönüştürme gayretlerini hızlandırdı. 1987 yılında emekliye ayrıldı. Ancak, yine odasına giderek öğrencilere hiçbir ücret almadan ders verdi. 1991 yılında “Nusret Fişek Halk Sağlığı Hizmet Ödülü”yle hizmetleri taçlandırıldı.
Trakya Üniversitesi Sultan II. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi’ne dönüştürülmesi çalışmalarında önderlik yaparak 23 Nisan 1997 tarihinde müzenin kurulmasını gerçekleştirerek Sultan II. Bayezid Külliyesi’nin kentin kültür turizmine kazandırılmasını sağladı. Kent tarihinde büyük hizmetler vererek Edirnelilerin abisi olan Kazancıgil’e Edirneliler ne kadar sahip çıkabildi. Vefalı durabildi mi?
Yaşadığı Vefasızlıklar
Ne yazık ki, Edirne’ye verdiği bunca hizmete rağmen, hayatının ilerleyen yıllarında vefasızlıklarla karşılaştı:
- 2010’da Edirne Valiliği tarafından TBMM Üstün Hizmet Ödülü’ne aday gösterildi, ancak siyasi oyunlarla ödülü alamadı.
- İsminin verildiği caddeden ismi kaldırıldı. Başka bir mahallede bir sokağa verildi.
- 1993’te bağışladığı kitaplarla kurulan “Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Ratip Kazancıgil Müze ve Kütüphanesi” vefatının ardından kapatıldı. Kitapları Merkez Kütüphane’nin deposuna taşındı.
- Vefatının ardından Dr. Rıfat Osman’ın da yattığı Hacılar Ezanı Namazgahı Mezarlığı’na defnedilme isteği reddedildi. Oysa Topkapı Sarayı Müdürlüğü yapan Filiz Çağman 12 Ocak 2021 tarihinde buraya gömüldü.
- T.Ü. Sultan II. Bayezid Külliyesi Sağlık Müzesi’nde 2013 yılında başlatılan restorasyon sırasında, Dr. Rıfat Osman ve Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver adına düzenlenen oda ile kendisinin görev yaptığı odalar, müzeden kaldırıldı.
Yaşadığı tüm bu olumsuzlara karşın mutlu olduğu günlerde oldu. Kurduğu Sağlık Müzesi’nin 2004 yılında “Avrupa Müze Ödülü”yle taçlandırılması, 2005-2006 eğitim ve öğretim yılında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencileri tarafından yılın hocası seçilmesi, 13 Nisan 2017 tarihinde isminin Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derslik Binasına verilmesi onu çok mutlu etti.
Yaşadığı kenti ve insanlarını bir ömür boyu sevgiyle ve adanmışlıkla kucaklayan Kazancıgil, yaşamı boyunca, insan odaklı çalışmaları ve öncü projeleriyle sadece hemşerilerinin değil, uluslararası camianın da takdirini kazandı. UNICEF’in, Edirne’deki aile planlaması çalışmalarıyla örnek gösterdiği bu kent sevdalısı, ardında sayısız başarı hikâyesi ve ilham veren bir miras bıraktı.
Onu tanıyan herkes, içten ve hiçbir karşılık beklemeden yardım eli uzatan yüreğini muhakkak ki hatırlıyordur.
Yalnızca görev aldığı kurumlarda değil, hayatın her alanında bir “Edirne gönüllüsü, Hemşerisi” olarak çalıştı. Sağlık hizmetlerinden eğitime, gençlerin sporda gelişiminden kültürel mirasın korunmasına kadar attığı her adım, kentinin yarınlarını daha aydınlık kılma çabasının bir parçası oldu.
Ülkemizin kültür hayatına kazandırdığı eserler ve bıraktığı bilimsel miras, kütüphane ve arşiv raflarında genç kuşaklara ışık saçarken, onun adını da zamanın ötesinde yaşatmaktadır.
Vefatının ardından yaşadığı evi “Dr.Ratip Kazancıgil Kültür Evi”ne dönüştürme heyecanımı gerçekleştirmenin mutluluğuyla tüm dostlarını kurduğumuz kültür evine sahip çıkmaya davet ediyorum.
Sevgili Hocam, mekanın cennet olsun. Işıklar içinde uyu…