YAŞAM KALİTESİNİN GÖSTERGELERİ
Kentlerin ekonominin motoru haline gelmesi ve ülkelerden ziyade kentlerin birbirleriyle rekabet etmeye başlaması kentsel yerleşimlerin önemini artırmıştır. Kentsel nüfusun artması, kentsel hizmet arzındaki yetersizlikler nedeniyle ortaya çıkan sorunlar ve artan sosyal problemler kentlerde yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik politikalara ağırlık verilmesini sağlamıştır.
Bunlardan biri de İsviçre örneğidir. Dünya çapında en yaşanabilir şehirlerden biri olarak nitelendirilen Zürih'in yaşam kalitesi çalışmaları incelenmiştir. Zürih 2001 ile 2008 yılları arasında Mercer'in Yaşam Kalitesi Anketi sonuçlarına göre en yaşanabilir şehir çıkmıştır. 2009-2017 yılları arasında Viyana Zürih'i geçerek birinci sıraya yerleşmiş ve Zürih ikinci sırada Viyana'yı takip etmiştir.
Zürih belediyesine bağlı olan çalışan Kentsel Gelişme Ofisi 2000 yılında sürdürülebilir kentsel gelişmenin tespiti için belediyelerin ilgili uzmanlarını bir araya getirerek bir gösterge seti geliştirmiştir. Sonraki aşamada göstergeler siyasi parti temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve yerel halkın temsilcilerinden oluşan Zürih Sürdürülebilir Gelişim Konseyinde tartışılarak karara bağlanmıştır.
Tablo.1 Yaşam Kalitesi Gösterge Seti
Çevresel Ekonomik Sosyal I | ||
Kişi başına günlük Su tüketimi (endüstriyel tüketim dahil) | Kişi Başına Yüzölçümü | Çocuk koruma tesislerine olan talebin karşılanma durumu |
Bisiklet, yaya ve toplu Taşıma araçlarının şekilsel ayırımı | Kişi Başına Gelir | Uluslararası Kalkınma Birliği’nden şehre ayrılan pay |
Kişi başına ve yıllık CO2 emisyonu | Kişi Başına Katma Değer | Kentsel çevre ve olanaklardan memnuniyet oraı |
Kişi başına dönüşümü yaılamayan evsel atık | Çalışan Sayısı | Sosyal yardımlardan yararlananların oranı |
Ulusal standartlara gore bir yılda hava kalitesinin iyi olduğu gün sayısı | İşsizlik Oranı | |
Ulusal standartlara göre zararlı sese maruz kalan nüfusun oranı | Kişi Başına Vergi Geliri | |
Kişi başına düşen bina alanı | Kişi Başına Belediye Borcu |
Belirlenen göstergelere ilişkin ilerlemeler 2003 yılından beri izlenmekte ve yapılan değerlendirmeler iki yılda bir hazırlanan sürdürülebilirlik raporlarıyla kamuoyuna duyurulmaktadır.
Kaynak: Özlem İNAN ( 2018 ). Kentsel Yaşam Kalitesinin Ölçülmesi. Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı. Yayın No:2982