YAŞAM KALİTESİNİN GÖSTERGELERİ

Kentlerin ekonominin motoru haline gelmesi ve ülkelerden ziyade kentlerin birbirleriyle rekabet etmeye başlaması kentsel yerleşimlerin önemini artırmıştır. Kentsel nüfusun artması, kentsel hizmet arzındaki yetersizlikler nedeniyle ortaya çıkan sorunlar ve artan sosyal problemler kentlerde yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik politikalara ağırlık verilmesini sağlamıştır.

Bunlardan biri de İsviçre örneğidir. Dünya çapında en yaşanabilir şehirlerden biri olarak nitelendirilen Zürih'in yaşam kalitesi çalışmaları incelenmiştir. Zürih 2001 ile 2008 yılları arasında Mercer'in Yaşam Kalitesi Anketi sonuçlarına göre en yaşanabilir şehir çıkmıştır. 2009-2017 yılları arasında Viyana Zürih'i geçerek birinci sıraya yerleşmiş ve Zürih ikinci sırada Viyana'yı takip etmiştir.

Zürih belediyesine bağlı olan çalışan Kentsel Gelişme Ofisi 2000 yılında sürdürülebilir kentsel gelişmenin tespiti için belediyelerin ilgili uzmanlarını bir araya getirerek bir gösterge seti geliştirmiştir. Sonraki aşamada göstergeler siyasi parti temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve yerel halkın temsilcilerinden oluşan Zürih Sürdürülebilir Gelişim Konseyinde tartışılarak karara bağlanmıştır.

                Tablo.1 Yaşam Kalitesi Gösterge Seti

Çevresel                                    Ekonomik                                    Sosyal I
Kişi     başına günlük      Su tüketimi             (endüstriyel tüketim dahil)Kişi Başına YüzölçümüÇocuk koruma tesislerine olan     talebin    karşılanma durumu
Bisiklet,    yaya    ve  toplu Taşıma araçlarının şekilsel ayırımıKişi Başına GelirUluslararası Kalkınma   Birliği’nden şehre ayrılan pay
Kişi başına ve yıllık CO2 emisyonuKişi Başına Katma DeğerKentsel           çevre          ve olanaklardan  memnuniyet oraı
Kişi başına dönüşümü yaılamayan evsel atıkÇalışan SayısıSosyal              yardımlardan  yararlananların oranı
Ulusal standartlara gore bir yılda hava kalitesinin iyi olduğu gün sayısıİşsizlik Oranı 
Ulusal standartlara göre zararlı sese maruz kalan nüfusun oranıKişi Başına Vergi Geliri 
Kişi başına düşen bina alanıKişi Başına Belediye Borcu 

Belirlenen göstergelere ilişkin ilerlemeler 2003 yılından beri izlenmekte ve yapılan değerlendirmeler iki yılda bir hazırlanan sürdürülebilirlik raporlarıyla kamuoyuna duyurulmaktadır.

Kaynak: Özlem İNAN ( 2018 ). Kentsel Yaşam Kalitesinin Ölçülmesi. Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı. Yayın No:2982