9 Nisan 2025[1] tarihi, ülkemizde her sene olduğu gibi bu sene de “Mimar Sinan’ı Anma ve Mimarlar Günü” olarak kutlandı. Gerek STK’lar aracılığı ile gerekse de kamu kurumlarımız aracılığıyla çeşitli etkinlikler düzenlendi. Etkinliklere bağlı anma törenleri yapıldı. Elbette basın yayın organlarımız da böylesi önemli bir konuyu atlamadı, gereken ilgiyi göstererek hem yapılan etkinlikleri paylaştılar hem de birçok konu uzmanı akademisyen vasıtası ile ilgili söyleşiler düzenlediler. Ancak konular her sene olduğu gibi genellikle bilindik, ezberci ve nihayet zamanla konuya olan ilgiyi azaltacak seviyede dar çerçeveler içinde ele alınmaktadır. Bunun sebebi toplumun kafasını kaldırıp da bakış açılarını değiştirmek için herhangi bir istek duyamaz hale gelmesi, bu isteksizlikten doğan boşluğu da geçmiş ve geleceği sadece kendi sözlerinden ibaret zanneden bir kısım ezbercilerin doldurmaya kalkmasındandır. Her şeyden önce Tarih, akademik bilim dalıdır. Tarih yazmak ise, ezbere dayalı bir nakaratı değil, sorgulayan ve bilimsel metodolojiye dayalı bir izah yapma yetisini gerektirir. Başka bir konu da halkın kendi geçmişi/tarihi konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, fazla ilgi duymamasıdır. Zira toplumun içinde bulunmaya zorlandığı ekonomik ve sosyal bunalımlar, fertlerin tarih konusundaki merak ve öğrenme isteklerini de geri plana itmektedir. Aslında bu zafiyet bir yerde topsuz-tüfeksiz bir savaştaki karşıt işgal güçlerinin bilinçli bir operasyonu haline dönüştürülebilmektedir. Şimdi bakın, bu bağlamda, günün anlam ve önemine ithafen birlikte Mimar Sinan konusunu ele alalım ve sonuçlarını hep beraber irdeleyelim. Öncelikle “Mimar Sinan’a ve Mimarlık Günü Kutlamaları” nın kısa bir tarihçesine göz atalım. Tarihte ilk defa 22 Ocak 1921 içlerinde Dr. Süheyl Ünver’in de bulunduğu ve kendilerine “Âsâr-ı eslâf Aşıkları”[2] isimini veren beş kişilik bir gurup
[1] Prof.Dr. Suphi Saatçi, bu tarih hakkında haklı olarak “Marmara’nın Mimarı Sinan” isimli eserinin 20. sayfasında şöyle demektedir: “Birçok kuruluşun her yıl Sinan’ı anmak üzere 9 Nisan tarihini seçtiği ve bunu bir gelenek halinde sürdürdüğü bilinmektedir. Ancak Sinan’ın 9 Nisan tarihinde öldüğünü gösteren herhangi bir belgeyesahip değiliz”.
22 Ocak 1921 tarihinde Mimar Sinan’ın kabri başında soldan sırasıyla; Mimar Semih Bey, Doktor Süheyl Bey, Harbiye ketebesinden Hattatzâde Muhyiddin Bey, Harbiye Nezareti ketebesinden Said Bey. (Fotoğraf Mustafa Çağhan Keskin’in “Mimar Sinan” eserinden alıntıdır.)
Mimar Sinan’ın Süleymaniye Külliyesindeki Kabri başında anma töreni (İhtifal) düzenlemiştir[1]. Aynı gurup 1923 yılında “Mimar Sinan Muhibleri” ismini alarak artık Mimar Sinan adına her sene anma törenleri düzenlemeye başlamışlardır. 1932 yılında anma törenlerine Halk Evlerinin de katılmasıyla törenler; “… onlarca şehirde on binlerce” vatandaşımızın katılmasıyla, bir anda çok büyük etkinliğe dönüşmüştür.[2] Bir müddet sonra tekrar unutulmaya başlamış olan bu anma toplantılarının tekrar düzenli halde tertiplenmesi için 10 Nisan 1960 yılında Prof.Dr. Afet İnan tarafından kapsamlı bir program hazırlanmış, yazılı öneri olarak TMMOB’ne[3] sunulmuştur[4]. Ancak bilinen şu ki; 1960-70’ yıllarına kadar sadece bazı illerde söz konusu anma ve kutlama merasimleri devam ettirilmiştir. En azından bunu Edirne, İstanbul ve Kayseri için söylemek mümkündür.Türkiye’ye ilk fotoğraf makinalarının 1970 yılında geldiğini düşünürsek Edirne’de o döneme ait çeşitli zaman ve mekanlarda çekilmiş renkli fotoğraflar da bu düşüncemizi Edirne için doğrulamaktadır[5].
Edirne Sinan haftası Kutlamaları (Fotoğraflar, Edirne Selimiye Elyazmaları Kütüphanesi Arşivinden)Edirne Sinan haftası Kutlamaları (Fotoğraflar, Edirne Selimiye Elyazmaları Kütüphanesi Arşivinden)Edirne Sinan haftası Kutlamaları (Fotoğraflar, Edirne Selimiye Elyazmaları Kütüphanesi Arşivinden)Edirne Sinan haftası Kutlamaları (Fotoğraflar, Edirne Selimiye Elyazmaları Kütüphanesi Arşivinden)
News
