0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

YIL, 1913; İSTANBUL-EDİRNE-NEVŞEHİR ARASI “UÇAK-BALON-ZEPLİN” HATTI (7)

Ürgüp Sucuoğlu Konağı ile “Osmanlı Matbuat ve Çizgi Dünyasında” Zeplin, Uçak, Balon ve İstanbul

3. OSMANLI SON DÖNEMİ YAZILI MATBUATINDA “ÇİZGİLERLE BALON-ZEPLİN-UÇAK”

1909 – 1913 yılları arasında böylesine önemli gelişmeler olurken, 1997 yılında bir araştırma eylemi sırasında, Ürgüp’te tesadüfen karşımıza çıkan iki muhteşem duvar resminin, seneler sonra, tarihe düşülmüş önemli bir not niteliğinde olduğunu gördük. Daha sonra da “konu ile başka çizimler veya resimler var mı?” sorusuna yanıt ararken karşımıza, elbette bu kadar önemli gelişmeleri konu edinmiş ve  o devrin matbuatında yayınlanmış bazı kareler çıktı. Gerek güldürmeye, gerek düşündürmeye, gerekse de gelecek için tahminler yürütmeye esas alan bu karelerin bazılarını konumuz ile alakalı olacağını düşünerek, yazımızın son bölümünde paylaşmayı uygun bulduk (Resim.36-45).

4. SONUÇ Osmanlı döneminde Duvar Resimlerini “Geç Dönem Osmanlı Sanatı” olarak nitelendiren Prof. Dr. Rüçhan Arık hocamız;” Yüzyıllarca süren minyatür sanatının yalnızca bir mutlu azınlığın malı olmadığı, Batı etkisiyle anıtsal duvar resmi yapmaya kalkışan halk ressamlarının, âdetâ büyütülmüş minyatürler gibi resim yapmasına yol açacak kadar halkın da malı olduğu, bu resimlerden anlaşılmaktadır” demektedir^[1].  Aynı doğrultuda Yrd. Doç. Dr. Seyfi Baskan, kitap resimlerinin (minyatür) Duvar Resimlerine yerini bırakmasını 18. Yüzyılın ikinci yarısından sonrasına tarihler^[2]. Ve Duvar resim tekniğinin “Geleneksel Mimari Süsleme tekniği olan Kalem İşi denilen nakış tekniğinden “ bir farkı olmadığını ifade etmektedir ki, şimdiye kadar pratikle elde ettiğimiz kişisel tecrübeler de bu ifadeyi doğrulamaktadır.

Yine yıllar boyu edindiğimiz tecrübeler ve bilgiler ışığında, duvarlara nakşedilen kalemişi resimlerin, sadece süsleme amacı ile değil, aynı zamanda içinde yer aldığı mekânların önem ve kullanım amacını ifade etmek için veya herhangi bir özlemi, dileği veya tarihi bir olayı belgeleme amacı ile yapılmış olduğunu gördük.  Bu bağlamda Nevşehir ili, Ürgüp ilçesi, Sucuoğlu Konağının kışlık bölümündeki Baş Odanın duvarlarını karşılıklı olarak süsleyen bu iki kalem işi tablonun, konu itibarı ile yapılma sebebi hakkında iki değişik ihtimal olduğunu aklımıza getirmektedir.

• [1] ARIK Rüçhan, Batılaşma Dönemi Anadolu Tasvir Sanatı, Kültür ve Turizm Bakanlığı yayınları, Ankara, 1988,Sayfa.V

[2] BAŞKAN, Seyfi, Başlangıcından Cumhuriyet Dönemine Kadar Türklerde Resim, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara, 2. Baskı 2014, sayfa 173

1. Evin sahibi ya  o dönem, bütün bu olup bitenlere birebir şahit olup 1912-1913 yılında hükümet değişikliği döneminde küslük / hayal kırıklığı yaşayıp memlekete dönen ve döneminde yapılanları unutmamak /unutturmamak amacı ile evinin duvarlarına tarif ile bu resimleri çizdirdi.
2. O kasvetli buhranlı, dört bir taraftan düşman saldırıları ile sarsılmış 1909-1913 Osmanlı yıllarında Türk Milletinin kurtuluş umudu olan Türk Ordusundaki yapılan her büyük yenilik ve atılım, Anadolu’da bezginlik içinde ama umutla bekleyen Türk Milleti için, bir milat, bir umut ışığı ve bir kurtuluş nişanesi olarak kabul edilmiş ve olaylar anında moral motivasyonu için bu evin duvarlarına yansıtılmıştı.

Ayrıca ev sahibi hakkında da bilgi şu çok önemli bilgileri vermektedir;

1. Ev sahibinin duvara çizdirdiği devlet arması ile sağlam bir Vatansever olduğunu,
2. Ülkedeki askeri konulardaki yeni gelişmelere karşı çok duyarlı olduğunu,
3. Asker kökenli olabileceğine,