Türkiye’de ev sahipliği oranı son 9 yıldır geriliyor. Oturduğu konuta sahip olanların oranı 2015 ve öncesinde yüzde 60’ı aşmışken, 2023’te yüzde 56.2’ye düştü. Artan fiyatlara ve yüksek faiz oranlarına dikkat çeken Gayrimenkul Uzmanı Turgay Yılmaz, “Erişilebilir konut için yeni model şart” dedi. Kamuya ait arsalarda, kamu-özel sektör işbirliği ile konut üretilmesi ve bu yolla fiyatların yüzde 40 düşürülmesi öneriliyor.
KİRACILARIN ORANI YÜKSELİYOR
Türkiye’de özellikle pandemiden sonra konut sahibi olmak çok zorlaştı. Barınma ve konut krizinin gündemden düşmediği son üç yılda konut ve kira fiyatları fahiş şekilde arttı. İnşaat piyasasının hareketli olması ve çok fazla konut inşa edilmesine rağmen özellikle son 10 yılda kirada oturanların oranı her yıl yükseldi. Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2014 yılı raporuna göre Türkiye’de konut satın alanların sadece yüzde 40’ının yaşamak için, yüzde 60’ının da yatırım amaçlı konut satın aldığını gösteriyor. TÜİK’in verilerine göre ise 2006’da kirada oturanların oranı yüzde 23,5 iken bu oran 6 yıl içinde 20,9’a kadar düştü. Ancak 2012 yılından sonra kiracıların oranı her yıl kademeli olarak arttı. 2018’da yüzde 25’i aşan kiracı oranı 2022 yılında yüzde 27,2 oldu.
“EN VAHİM BARINMA KRİZİ”
Edirne’de Gayrimenkul Uzmanı Turgay Yılmaz, bakınma krizine dikkat çekerek, “ Yapılan araştırmalar göstermektedir ki 2019-2023 arası Türkiye genelinde kira artış oranı yüzde 583 oldu. Konut krizinin düşünüldüğünden daha derin olduğuna dikkat çeken Yılmaz, özellikle Türkiye nüfusunun yüzde 75’inin yaşadığı 30 büyük şehirde çalışanların, ücretlilerin gelirlerinin önemli bir kısmının konut kirasına gittiğini paylaşarak “Yeni işe başlayan gençlerin maaşlarıyla neredeyse konut kiralama şansı yok. Büyükşehirlerde görev yapan memurların, kamu görevlilerinin de maaşlarından konut kirası çıktıktan sonra gıda, ulaşım, giyinme ve temel ihtiyaçlar için sadece çok küçük bir kaynak kalıyor. Tasarruf edebilmeleri ise maddeten mümkün değil. Türkiye önümüzdeki yıllarda konut krizini çözmek için çok ciddi, devrim sayılabilecek adımlar atmazsa bu kriz derinleşecek ve Cumhuriyet tarihimizin en vahim barınma krizi ile karşı karşıya kalacağız” uyarısında bulunmuştu.
FİYATLARI DÜŞÜRECEK ÜRETİM MODELİ
“Ulaşılabilir fiyatlı konut üretmek için başka çözümler üretmeli ve düşük gelir grubuna sahip vatandaşlarımız için çözüm bulmamız lazım” diyen Yılmaz, şunları kaydetti:
“2 milyon liranın altında konut üretilmeliyiz ki, hane halkı gelirinin üçte birini konut taksitine ayırarak konut sahibi olabilsin. Konut edinmenin önündeki en büyük engel arsa bedelleri. Arsa bedeli konut fiyatlarını ciddi anlamda yukarı çekiyor. Türkiye’de arsa maliyeti dünyadaki örneklerine göre çok pahalı. Bizde yüzde 40-45 olan pay, dünyada ortalama yüzde 15. Arsayı ucuzlatmadan konut fiyatını düşürmek de mümkün değil. İşte bu nedenle yeni modeller uygulanmalı. Kamuya ait arsalarda, dünyadaki arsa maliyetlerine yakın oranlarla ve sadece erişilebilir fiyatlı konut üretmek şartıyla kamu-özel sektör işbirliğini öneriyoruz. Bu şekilde fiyatlar yüzde 40-45 düşer ve ev sahipliği de artar.”
Haber Merkezi
News
