Anneme yıllar önce “Çingeneler “Zamanı” adlı sinema filminin orijinalini izletmiştim. Film tamamen Romanes (Çingenece-Roman dili) idi. Annem epey şaşırmıştı. Annemin ana dili Romanes olduğundan filmi çok iyi anlamıştı. “Tıpkı biz, değişen bir şey yok!” demişti. Film sahnelerinde yer alan Ganj Nehrindeki suya girme ritüeline “Bak işte bunlar bizim kakava’ya benziyor” demişti.
Türkiye’de Çingeneler zamanı 2009 yılında başladı. Siyasal uzantılı Çingeneler Zamanı, AKP’nin Roman Açılımıyla Roman yol haritası belirlenmeye çalışıldı. Sürecin Avrupa Birliği uyum çerçevesinde yürümesiyle Roman haritasında yeni ortaklıklar, Roman sivil toplumun hızla büyümesine vesile oldu. Avrupa Birliği Projeleri çok kişiyi heyecanlandırdı. Siyasette yer alma umudu hızla büyüdü. Ortaya büyük bir soru doğmuştu: MESELE NE? Esasen mesela ortadaydı: Roman sivil toplum için nüfus kazanma, tanınır olma, ekonomik kazanım yollarına sahip olmaydı. Bu koşullar altında süreci iyi kullananlar, Avrupa Birliği Fonları ile tanınır hale gelmesi, basının parlattığı sözüm ona Roman hak savunucuları türedi. Çingene kurtarıcıları farklı argümanlarla Romanlar üzerinden ekonomik kazanımlara eğildiler.
AB fonları ile başlayan ortaklıkların bir zaman sonra ayrılıklara dönüştüğü de olmuştur. Romanların adaleti için ortaya çıkanlar, aralarında adaletli paylaşım gerçekleştiremeyince ortaklıklar yıkıldı. Türkiye’de Roman meselesinde iki figürü görürüz Hacer Faggo, diğeri Elmas Arus’tur kendilerini buluşturan Avrupa Birliği fonları olduğunu “Çingene’nin Çalgısı Kakava’nın Kahkahası” isimli kitabımda yazmıştım. Hacer Foggo’ya yönelik eleştirilerim olmasına rağmen Roman mücadelesini önemserim. Hacer, Elmas ikili için “eski dostlar” diyesim geliyor ama gerçekte hiçbir zaman dost olamadılar. Aralarında örtülü bir fon yarışı vardı. Yarışın galibi her zaman Elmas Arus olmuştur.
Bu iki kişinin yarışı CHP içine de uzandığını görürüz. İnsani yaklaşımlar Hacer Hanım’ı korona virüs salgınıyla yaşam standartları iyice çöküşe düşen bazı Roman mahallelerine can simidi oldu. İlerleyen süreç ile CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi Koordinatörü oldu. CHP’nin “İkinci Yüzyıla Çağrı Buluşması”nda İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda şunları söylemişti:
“Sayın Genel Başkanım, sevgili konuklar; hepinize merhaba.
Türkiye, tarihinin en zor dönemlerinden birini yaşıyor. Cumhuriyet tarihimiz boyunca zor zamanlar gördük. Ancak yokluğu da varlığı da birlikte yaşadık, birlikte atlattık. Son 20 yıldır Türkiye’de gittikçe derinleşen yoksulluk, adaletsizliğe yol açıyor. Zenginin daha zengin, yoksulun ise daha yoksul olduğu ve bunun doğal karşılandığı bir zamanın içindeyiz. Bu memlekette eşitsizlik bu kadar derin ve yakıcı olmamıştı. Çünkü bu memleket bu kadar umursamaz ve bu kadar kötü bir yönetim anlayışı ile karşılaşmadı. Türkiye’yi her geçen gün daha yoksullaştıran bu adaletsiz sisteme karşı, CHP iktidarının ilk hedefi yoksulluğu kökten bitirmek olacak.” Diyordu.
CHP’de o dönemde önemli bir konumda bulunan Hacer Foggo, siyasetin kaypak zemininde son milletvekili seçim sıralamasında seçilme yeterliliği sağlayamadı. Son yapılan yerel seçimde İzmir’in Konak ve Karaburun ilçelerinde belediye başkan adaylığı da gerçekleşmemişti. CHP’nin yerel dinamikleri buna onay vermedi. CHP’nin yeni genel başkanı seçilmesiyle Kemal Kılıçdaroğlu’nun eski ekibinden olduğundan kendisinin dışarda bırakıldığını hissetti veya hissettirildi. Sitemini X hesabından — Hacer Foggo (@hacerfoggo) January 30, 2024 paylaşan Hacer Foggo: “Siz beni sığdıramadınız @herkesicinCHP’ye oysa ben sığınılacak bir liman değil, talana, yoksulluğa karşı mücadele edecek kamusal bir alan için aday oldum. Şimdi yine ülkenin her yanındaki o girilemeyen evler, o sokaklar beni bekler @eczozgurozel @veliagbaba @AylinNazliaka” diyerek duyurmuştu. Bu paylaşım diğer siyasi parti başkanlarının dikkatini çekti. Deva Partisi Genel Başkanı Babacan, ‘partimizin kapısı açık’ dese de Hacer Hanım ilkelerinden taviz vermedi. Mealen ‘etik olmaz’ diyerek teklifi reddetmişti.
ANITKABİR MERDİVENLERİNDE İZİ OLMAYANIN CHP İÇİNDE DE YERİ OLMAMASI GEREKİR.
Elmas Arus’un yıllar öncesi AKP’den milletvekili seçilme arzusu, şimdilerde CHP içinde sırasını bekliyor. CHP ile hiçbir ideolojik/organik bağı olmaması, Anıtkabir merdivenlerine yabancı olan birinin CHP içinde olması tuhaflıktır. Tıpkı Yüksel Taşkın’ın FETÖ yayın organı Taraf’ın yazarlığını yaptığı dönemde “Kemalizm ırkçılıktır” diyen kişinin CHP ‘den milletvekili seçilmesi de ayrı bir tuhaflıktır. Elmas Arus, Taşkın’ın şu anda danışmanı konumunda. Zannedersem CHP yönetimi kendisinin Türkiye’de Romanlar nezdinde toplumsal karşılığı olduğuna inanıyor.
Geçtiğimiz günlerde CHP’de yerelde Roman Koordinasyonu Kurulması gündeme geldi. CHP Genel Başkanı Roman bir milletvekili sözü de verdi. Hem Roman Koordinatörlüğü ve milletvekili beklentisi çok sayıda Roman dernek yapılarını heyecanlandırdı. Koordinatörlük maaşlı çalışmak anlamındaydı. Roman olmanın belki de en güzel haliydi.
Hayalleri olanlar sadece Hacer Foggo, Elmas Arus elbette değil, Keşan’dan Fahrettin Savcı’yı unutmamak gerekir. Yıllarca içinde yer aldığı AK Partinin İl Başkanlığına talip oldu. Medeni cesaret göstererek “İl Başkanlığına ben de adayım.” demişti. Kendisi mealan “Roman isek bizde bu makamlarda yer alamayız mı?” Demişti. Roman kardeşim haksızda sayılmazdı. Bu makamlarda hep siz mi oturacaksınız? Biz Romanlar, dış kapının dış mandalı mıyız?
AK Parti Genel Merkezi tek adayla yani mevcut kişilerle yola devam kararı aldı. Roman kardeşimiz ‘Genel Merkez Kararına saygılıyım’ dedi. Demek zorundaydı, sistem böyle işliyor. Para gücü, nüfus gücü olmayanın siyasette zemin bulması çok zordur. Veya çok özel koşulların olması gerekir. Bir anlamda ‘bulunmaz Bursa kumaşı’ olmak gerekir. Eh o da olmayınca sonuç hüsran oluyor.
Çingeneler Zamanı mı? Eh sıkın dişinizi seçime kadar. Hem heyecanlarınız artar, yanında göbekte atarsınız. Ha aklıma gelmişken yazayım; seçimde dış kapının dış mandalı olmadığınızı anlatacaklar, karşılıklı göbek attıracaklar. Son sözü annemin sözüyle bağlayayım: “Tıpkı biz, değişen bir şey yok!”
KAYNAKLAR:
1-https://chp.org.tr/haberler/hacer-foggo-yoklukta-ve-yoksullukta-degil-varlikta-ve-hep-birlikte-zenginlesmede-bulusacagiz
2-https://kesanpostasi.com/fahrettin-savci-genel-merkezin-aldigi-karar-geregi-adayliktan-cekildi/
Turan Şallı
Roman Sivil Toplum Gönüllüsü Edirne Kent Konseyi Roman Çalışma Grubu Başkanı
News
