Aile kavramının geleneksel tanımına bakıldığında, aralarında evlilik veya kan bağı bulunan karı, koca, çocuklar ve kardeşlerin oluşturduğu en küçük topluluktur. Aile kavramı, yüzyıllardır hem üyeleri hem de uluslar için önemli bir olgu olmuştur. Bu nedenle aile kavramının tanımı kültürlere göre farklılık gösterebilir.
Aile kavramının psikolojik tanımı, farklı kültürlere göre kapsayıcı olması açısından daha kabul görebilir. Buna göre aile, biyolojik ve psikolojik bağları olan ve aralarında tarihsel, duygusal ve ekonomik bir birliktelik olan, kendilerini aynı evin üyeleri olarak hisseden bireylerin oluşturduğu topluluk olarak tanımlanabilir. Kuşkusuz kan bağı ile bağlı ama psikolojik olarak bağlı hissetmeyenler de bu sistemin parçalarıdır. Bu tanıma göre evli olmadan da aile olgusundan bahsedilebilir.
Aile yapısı zamanla tarihsel, kültürel, ekonomik ve psikolojik açılardan değişikliklere uğramış olsa da bir sistem olarak görülür. Sistem, etkileşim halindeki parçalarla bir bütündür. Böyle bir bütünün parçaları ve o parçalardaki değişiklikler de bütünü etkiler. İşte bu nedenle bir sistem ancak en az zayıf üyesi kadar güçlüdür. Tıpkı bir motor veya takım gibi, bir sistem onu oluşturan parçaların toplamından daha büyüktür. Kısacası aile bir kavram olarak onu oluşturan üyelerin toplamından daha büyük algılanır. İşte bu nedenle aile, zayıf olan üyeyi bazen sistem dışına atar bazen de onu güçlendirip sistemi daha güçlü hale getirmek için çabalar.
Aile sistemi, ne kadar güçlü olursa olsun tek başlarına izole olmaları zordur. O sistemi etkileyen dış faktörlerden etkilenebilecekleri göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle dış faktörlerle baş etme veya edememe o sistemin sağlık durumu hakkında bize bilgi verir.
Aile çeşidi ne olursa olsun ömürleri ve sağlıkları zamanla değişiklik gösterir. Ailenin bir dönem sağlıklı olması hep öyle kalacağı anlamını taşımaz. Aynı şekilde sağlıksız olması da sağlıklı olmayacağı demek değildir. Ailelerde farklı zamanlarda sağlıklı ve sağlıksız özellikler görülebilir.
Sağlıklı aile özellikleri incelendiğinde şu maddeler dikkati çeker niteliktedir;
Bağlılık: Sağlıklı aile işleyişinin en güçlü değişkeni üyeler arasındaki bağlılıktır. Bu bağlılık sosyal, kültürel, psikolojik ve ekonomik açıdan farklı değişkenler aracılığı ile olabilir.
Değerli Olmak: Aile üyelerinin kendilerini değerli hissettikleri bir sitem güçlü ve sağlıklı bir sistem olabilir.
Birlikte Zaman Geçirmeye İstekli Olma: Nitelik ve nicelik olarak birlikte zaman geçirebilen aileler sağlıklı aile olma özellikleri taşırlar.
Etkili İletişim Örüntüleri: Etkili iletişim gösteren ailelerde empati, anlayış, destek, dinleme, sözlü ve sözsüz geri bildirim örüntüleri vardır.
Dindarlık / Manevi Uyum: Ortak inanç sistemleri taşıyan aileler, bir arada olmaya bir amaç ve anlam katarak içinde bulundukları sistemi daha güçlü hale getirebilir.
Krizle Baş Etme: Beklendik veya beklenmedik olayalar karşında baş etme stratejisi olan aileler zor durumlarla daha kolay baş edebilir.
Gelişimi Destekleme: Aile, zaman içinde farklı gelişim dönemlerinden geçer. Okula başlama, ergenlik, kimlik karmaşası, yetenek keşfi gibi alanlarda üyelerin gelişimini destekleyici tutumlar aileyi sağlıklı ve güçlü yapar.
Açık Roller: Sağlıklı ailelerde roller ve sorumluluklar açık seçiktir. Roller karşılıklı görüşülüp uygun bulunmuştur. Belirlenen rollerin katı değil, esnek, değiştirilebilir olması önerilir.
News
