0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Recep Çınar

Yönetim; Döndürmek, çekip çevirmek, yönetmek gibi anlamlara gelir. İdaredeki odak nokta insandır; bütün âlem insan için vardır. İdarede yörünge; insana dünya ve ahret mutluluğunu kazandırmaktadır. Zira yönetim ve yönetici, idare ve idareci, insan için ve insanın mutluluğu içi vardır.

Yönetim Esasları;

Yönetim; Kur’an, Sünnet ve İcma esaslı olmalıdır. Ayrıca insanlığın kati naslara aykırı olmayan akıl, hikmet, ilim ve tecrübe ile elde ettiği birikimlerden de istifade edilebilir.

Yöneten; hem Allah’a hem de insanlara hesap verecek olan hizmet ehli yönetici, herkesin isteyerek arkasından gittiği, inandığı ve güvendiği, gerektiğinde hesaba çekilebileceği adil ve dürüst insandır. Yönetilenler ise dünya ve ahret mutluluğu istenen insanlar topluluğudur.

Yöneticinin Vasıfları ve Görevleri;

1.  Ehil ve Adil olmak: İdarecinin en önde gelen vasıflarından biri ehliyet (liyakat) diğeri de adalettir.   

Allah (cc) şöyle buyurur; “Allah, size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Doğrusu Allah, bununla size ne güzel öğüt veriyor! Şüphesiz ki Allah, hakkıyla işitendir, hakkıyla görendir.” (Nisa Suresi:58)

Yine Allah (cc) Şöyle buyuruyor; “Ey iman edenler! Allah’a itaat edin. Peygambere ve sizden olan  Ulü’l-Emr’e  (Müslümanlardan olan ve hak ve adaletle emreden idarecilere) de itaat edin. Eğer bir hususta anlaşmazlığa düşerseniz Allah’a ve ahrete gerçekten inanıyorsanız, onu Allah’a ve Resulüne götürün (Kur’an ve Sünnet’e başvurun). Bu hem hayırlı hem de netice bakımından daha güzeldir.” (Nisa Suresi:59)

 2. Sorumluluk Bilincinde Olmak; Yönetici, Allah’a ve insanlara karşı sorumlu olduğunun bilincinde olmalıdır. Allah’a karşı kulluk görevlerini yerine getirmektir. Bulunduğu toplumda marufun (aklın ve dinin hoş gördüğü şey, ihsan, iyilik) yaygınlaşması ve Münkerin (Tanınmayan, yabancı, akla aykırı, kötü; İslâm şerîatının yasakladığı ve selîm aklın çirkin gördüğü her şey) yok olması için çalışmalıdır.Allah (cc) bu konuda şöyle buyurur; “Kendilerini yeryüzünde iktidara getirirsek onlar, namazı dosdoğru (daimi) kılarlar, Zekâtı verirler, Marufu emrederler ve Münkeri yasaklarlar. İşlerin sonu Allah’a aittir.” (Hac Suresi:41)

Peygamberimiz (sav) şöyle buyurur; “Hepiniz çobansınız ve hepiniz güttüğünüz sürünüzden (idarenizin altındakilerden) sorumlusunuz.” (Buhari Nikah 91

Ömer İbn Abdülaziz Halife seçilince yanındaki ilim ve hikmet erbabına tavsiyelerini sordu. Onlar şu tavsiyelerde bulundular; “Yarın Kıyamet gününde azaptan kurtulmak istiyorsan, Müslümanların yaşlılarını baban yerine koy, Gençlerini kardeş kabul et, Çocuklarını kendi çocukların gibi düşün! Kadınlarını ise kız kardeşin ve annen gibi kabul et. Onlara, Annene, Babana, Kardeşine ve Çocuklarına yaptığın gibi muamele et.”

Hz. Ali ise Yöneticilere şu nasihatlerde bulunmuştur;

* Halka (yönetilenlere) karşı daima içinizde sevgi ve nezaket duyguları besleyin. Başarınızın, onları azarlayıp sert davranmakta yattığı fikrine kapılmayın. Herkese adil davranın.

* Taraf tutmayın, bazı insanları kayırmayın. Bu tür davranışlar sizi zulme ve despotluğa çeker. Halkın, (yönetilenlerin) güvenini kazanın ve onların iyiliğini istediğinize kendilerini inandırın, yaptığınızla kişiyi minnet altında bırakmayın.

* Hiçbir zaman vaadinizden dönmeyin. Yapmaya güç yettiremeyeceğiniz işleri vaat etmeyin.

* Öfkenizi yenin, öfkeliyken ceza vermekten sakının. Kızgınlığınız yatışsın ki, isabetli ve adil kararlar verebilesiniz.

Yine Hz. Ali’nin yöneticilere yönelik şu önemli nasihatleri;

Hakkı uygula / Doğru yoldan ayrılma / Bilmediğin şeyi sor / Nefsin isteklerini terk et / Gerçek meydana çıkıncaya kadar hiçbir işi hafife alma / Meydana çıkan bir iş önemsiz de olsa yine titiz davran / Allah’tan korkan, sorumluluk duygusuna sahip temiz kişileri kendine yakın tut / Yalan yere sana yapılan övgüleri kabul etme, bu tarz övgülerde hile ve çıkar vardır / Hilesini sezdiğin kişiye asla güvenme / Sırlarını sırdaşından başkasına açma / Üstesinden gelemeyeceğin işe girişme / Hayırlı bir işe girişince acele et / Başkalarına acı ki, Allah da sana acısın.

3. İstişare etmek; Yöneticilerin en önemli görevlerinden birisi de idaresinde bulunanlarla, cemaatiyle, ayrıca ilim, basiret, tecrübe, ehliyet, adalet, insaf, güvenirlilik ve takva gibi özelliklere sahip olan insanlarla da istişare et! Bir kere de azmettin mi artık Allah’a tevekkül et (güvenip dayan). “Çünkü Allah kendine tevekkül edenleri sever”.(A.İmran Suresi:159). Bir diğer ayette şöyle buyurulur; “Onların işleri aralarında müşavere (ile)dir. (Şuara Suresi:38).

İstişare, İslam’ın ortaya koyduğu kurallardan biridir. İstişareyi terk eden yönetici güvenilir sayılmaz ve güvenilir olmayan yöneticilerin başarılı olması mümkün değildir.

4. İnsana değer vermek:  Başkan ya da yönetici, ev halkına şefkat eden şefkatli baba gibi olmalı, yönetimini üzerine aldığı kimselere karşı önce insan olarak bakmasını bilmelidir. Kendisine hizmet edilen efendi değil, kendisi bizzat hizmet eden efendi olmalıdır.  Hz. Muhammet (sav) şöyle buyurur; “Kavmin efendisi onlara hizmet edendir” (Deylemi,Müsned,II,324).   Bütün bunları günümüzle kıyaslayın bakalım!!!

Yönetici;    

Çevresine yumuşak davranmalıdır / Halktan ve cemaatten kim olursa olsun, insana insan olarak değer vermeli ve yumuşaklıkla muamele etmelidir / Sözü fiiline ters düşmemelidir / Hizmet ettiği toplumun huzur ve refahını düşünmeli, katkı sağlamalıdır / Müjdelemeli, nefret ettirmemeli, kolaylaştırmalı, zorlaştırmamalıdır / Samimi olmalı ve ihanet etmemelidir.

Resulullah (sav) şöyle buyurur; “Eğer bir yönetici Müslümanların idare işini üzerine alır, sonra onlar için çalışıp samimiyet göstermez (ve onlar için hayırlı olmaz) ise onlarla birlikte Cennete giremez! (Müslim:İmare 22).

“Allah’ın kendisine bir topluluğu idare etme fırsatı verdiği bir kul, o topluluğa ihanet ederek ölürse, Allah ona Cenneti mutlaka haram kılar!”  (Müslim, İmare 22).

Cengiz Numanoğlu bir şiirinde şöyle der; “Dünya makamının kiridir kibir / Değilmi ki, her kul Hak önünde bir / Yetkin olsa bile kullanma cebir / Bu dünya makamı olmaz sana yâr / Allah rızasının zerresi kadar.”

Bunları, günümüz yönetim ve yöneticileri ile kıyaslayın bakalım! İşte İslam, Adil düzen ve Yönetici!

Dostça kalın…