0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yazımın başlığını okuyunca hemen aklınıza Edirne Köprüsü taştan-Sen çıkardın beni baştan –Ayrıldım eşten yoldaştan-Minoların Minoların-Ne olur benim olaydın veya Dayler Dayler türküsünün aklınıza geldiğini, hatta söylemeye çalıştığınızı düşünüyorum. Ne güzel değil mi? köprülerimiz efsane aşk hikayeleriyle türkülere de konu olmuştur.  Bu itibarla Edirne köprülerinin tarihsel konumlarına da değinerek, bu günkü durumlarını da sizlerle paylaşmak, ilgili ve sorumlulara da çağrıda bulunmak istiyorum.

Edirne aynı zamanda köprüler şehridir. Edirne’de her biri sanat eseri konumundaki köprüler, şehrin süsü olarak dikkat çekmektedirler.  Edirne çevresinden geçmekte olan Tunca ve Meriç nehirleri üzerine Osmanlı döneminde 13 taş köprü yapılmıştır. Beş yüz yılı aşkın bir süredir tarihe tanıklık eden, Sel, deprem gibi çok sayıda felaketlere maruz kalmalarına rağmen bu köprüler dimdik ayakta kalabilmişlerdir.

                Estetik görünümleriyle kent çevresinde bir dizi kolye gibi sıralanan ve Bayındırlık eserlerinden olduklarını söyleyebileceğimiz köprüler yapıldıklarından günümüze kadar ulaşıma katkıları dolayısıyla da önemli birer unsurdurlar. Osmanlı döneminde Tunca nehri kıyısındaki konaklardan Saraya sandallarla ulaşım düzenlenirken Sınır ülkeleriyle ticaret yapılmasında, Batı ülkeleriyle bağlantı kurulmasında da, önemli rol oynamışlardır.

                Bu güne baktığımızda özellikle Yeni imaret, Yıldırım mahallelerine, Tarihi, turistik ve doğal mekanlara, Kırkpınar alanına, Şehitliklere, Çok sayıda köylere ulaşabilmek için Saraçhane başı köprüsünü, Sultan 2. Bayezid- Yalnız göz köprülerini kullanmak zorundayız. Öncelikle bu iki köprünün tarihsel konumlarına değinerek bu günkü durumlarıyla ilgili gözlemlerimi aktarmak istiyorum.

                 Saraçhane başı köprüsü: Edirne’de Türkler tarafından yapılan(1451)  ilk köprüdür. Tunca nehri  üzerinde Edirne Sarayına bağlantılı sekiz gözlü bir köprüdür. Bu güne kadar sel ve doğal felaketlere maruz kalsa da dimdik ayakta ve sağlamdır. Yakın zamanda da bakım ve onarımı yapılmış ise de bu günkü durumu hiç iç açıcı değildir. Köprü korkuluklarındaki profil boruların kopmuş olmaları ve tehlike arz etmesi dikkat çekiyor. Satıhtaki taş kaplamaların yer yer kırılması, yerinden oynaması, Çökme ve derin çukurlar araç ile seyirde oldukça sıkıntı yaratıyor. Bu bakımsızlık, bu ilgisizlik bu tarihi yapılarımıza hiç yakışmıyor.

                   Yayaları ve araç sürücülerini dikkatli olmaları konusunda uyarmak isterim. Karayolları yetkililerine de çağrıda bulunmak isterim. Lütfen geliniz araçlarınızla önce bu köprüden daha sonra da 2. Bayezid-Yalnız göz köprülerinden geçiniz. Uzun bir zamandır uğramadığınız belli. Köprünün mimari ve estetik yapısına gölge düşüren, seyir eden halkımızın ve turistik amaçla şehrimize gelen insanlarımızın olumsuz intibalarına sebep olan bu ihmale yer vermeyiniz. Çok ta büyük masraf gerektirmeyen tamir bakım işlerini acilen yapınız. Turizm sezonu ve Kırkpınar geldi geliyor, zaman kaybetmemek gerekiyor.

              2. Bayezid-Yalnız göz köprüsü: Bayezit cami ve külliyesinin yapıldığı 1485-1488  yıllarında önce bir kemerli, yüz yıl içerisinde tunca yatağının genişleyip sular yükselince 1567 de  ortası yüksekçe bir büyük, dört küçük kemerli eklemeyle Yalnız göz köprüsü yapılmıştır.  2. Bayezit külliyesini, Yeni imaret ve yıldırım mahallelerini kente bağlayan bir köprüdür.               Buranın zeminindeki taşlarda da yer yer çökme ve kırılmalar sonucu köprü zemininin iyi olmadığını,  bu köprünün de acilen bakım ve onarıma ihriyacı olduğunu belirtmek isterim.

               Gazi Mihal(Hamidiye) köprüsü: Edirne fetihinden(1261-1263) önce ,Tunca üzerinde  Ülkemizde yapılan en eski köprülerden biridir. Yıkılmaya yüz tutmuş iken 1402 tarihinde Gazi Mihal tarafından 17 ayak üzerine, 6 kemerli, 150 metre uzunluğunda, 8 mt. Genişliğinde yeniden yaptırılmıştır. 1900 yılında da Abdülhamit tarafından İtalyan ustalara yeniden yaptırılmıştır.

                Tarih boyunca, Edirne’yi dolayısıyla Ülkemizi Bulgaristan ve diğer Avrupa ülkeleriyle    bağlama görevini üstlenmiştir. Hani hep söyleriz ya Edirne Türkün batıya açılan kapısıdır diye. İşte Gazi Mihal köprüsü bu kapının en önemlisidir. Ancak bu gün onu kaderine terk etmişiz. Nedendir, bilemiyorum!  Araç trafiğine kapalıdır yıllardır. Oysa köprü ben görevimi yapmaya hazırım, Beni bu görevden mahrum etmeyin dercesine sapa sağlam ayaktadır. Zemin taşları oldukça düzgün ve hasarsızdır. Avrupa istikametinden yurdumuza gelen araçlara tek yönlü olarak hafif araçlara ve yaya trafiğine açılabilir.  Yeni bir çevre ve trafik düzenlemesi yapılarak bu köprünün tarih boyunca üstlendiği işlevini tekrar verebiliriz. Bunu önemsiyor ve yetkililerimizin bu konuda İl trafik komisyonundan gereken kararların almasını bekliyoruz.              

                Trafiğe kapalı bir köprümüz daha var. Sarayiçi bölgesinde Adalet kasrı yanında Fatih Sultan Mehmet tarafından 1452 de, kesme taştan yapılma, rıhtımları ile ilgi çeken bu   köprünün neden kapalı tutulduğunu bilemiyorum. Her ne ise ulaşıma açılması gerekir diye düşünüyorum. Dikkatimi çeken bir önemli husus daha…. Mevcut köprülerimizin her iki yönlerinde İsimlerini ve kısaca tarihçelerini belirten hiçbir tanıtım levhası yoktur. Konulmasını, hafızalarda yer bulması açısından önemli görüyorum. Bu eksikliklerin giderilmesi konusunda gerekli hazırlık ve çalışmalar da yapılmalıdır.

                  Bu hususları daha önce de yazdım ama o günden bu yana bir gelişme, çalışma, düzenleme yapıldığına ne yazık ki tanık olamadık. Bu meyanda Edirne Yerel Tarih grubu olarak 1 Martta Atatürk Kültür merkezinde saat 14.00 te yapacağımız Halk buluşması toplantımızda Trakya Üniversitesi öğretim üyesi Sayın Altay Bayatlı’nın sunumlarıyla Edirne Taşköprülerini konuşacak ve değerlendireceğiz. Halkımızın da katılımını beklediğimizi eklemek isterim.

                  Sonuç olarak; Edirne köprüleri taştandır. Hepsi önemlidir. Madem ki Edirne’nin tarihsel yapıları ve değerleridir, Ecdadımızın yadigarlarıdır. Bakım ve onarımlarını asla ihmal etmemeliyiz. İşte o zaman tarihi değerlerimize sahip çıktığımızı söyleyebiliriz.