0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneği Başkanı Ender Bilar, Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’nde 1940-1949 yılları arasında Kırkpınar Ağası olarak görev yapan isimlerin arşiv kayıtlarıyla tescillendiği açıkladı. Bilar, “2016 yılından sonra bulduğumuz belgeler ışığında yürüyerek arşivlerde ulaşabildiğimiz yeni kaynaklarla da örtüştürdüğümüz yeni bilgilerle 1940 yılı ile 1950 yılı arasında hizmet eden Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali ağalarının da kimlikleri tespit edilmiştir” dedi.

Bilar, Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneği olarak amaçlarının kentin kültür miraslarının tanınırlığını artırmak ve kent halkında kent kültürü ve bilincinin gelişmesini sağlamak olduğunu söyledi.

İlk ağa kemeri uygulamasının 1985 yılında başladığı ifade eden Bilar, “Kırkpınar Yağlı Güreş Festivalinde ilk ağa kemeri uygulaması 1985 yılında başlatılmıştır. Edirne Belediye Başkanlığı almış olduğu karar ile 1985 yılından itibaren 3 yıl üst üste Kırkpınar Ağalığını alacak olan Kırkpınar Ağasına, Başpehlivan kemeri ölçülerinde bronz kemer verilmesi kararlaştırılmıştır. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali tarihinde de ilk ağa kemerini kuşanan da 1991-1992-1993 yılları ağası Alper Yazoğlu olmuştur. Daha sonraki yıllarda ağa kemeri gümüş kemer olmakta çıkmış günümüz halini almıştır” dedi.  

“Arşivlenmiş ve geleceğe taşınmıştı”

Bilar, şunları kaydetti:

“Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali tarihinin önemli kültürel unsurlarından biri de ‘Ağalık’ kimliğidir. 664 yıldır süregelen Kırkpınar Yağlı Güreş Festivalinin bugünlere gelmesinde önemli katkı sağlayan Ağalık geleneği, Kırkpınar Yağlı Güreşlerinin kurumsal kimliği olup pehlivanlar gibi topluma örnek olması gereken geleneklere saygılı karakterlerdir. Edirne Belediye Başkanlığı bünyesinde yürüttüğüm Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’nin sayısallaştırma projesi kapsamında elde ettiğimiz bilgi ve belgeler ışığında bazı hatalar düzeltilmiş, yeni bilgiler de sayısallaştırılarak yazılı ve dijital ortamdan güreşseverler ile paylaşılmıştı. Bu yaptığımız çalışmalar kapsamında Cumhuriyet döneminin 1950-2016 yılları arasında Kırkpınar Yağlı Güreş Festivalinde görev yapan ağaların listeleri düzenlenmiş ve görev yapan ağaların da özgeçmişleri ve yaptıkları hizmetler yazılarak arşivlenmiş ve geleceğe taşınmıştı.

“Ağaların kimlikleri tespit edilmiştir”

Edirne’nin hafızası olan rahmetli Hafız Rakım Ertür’ün Yeni Edirne gazetesinde Kırkpınar ile ilgili yazmış olduğu makalesinde cumhuriyet öncesi dönemde ağa olarak görev yapmış bazı kişilerin de isimlerine yer verdiğini görmekteyiz. Yıl belirtmeden verdiği isimleri şöyle sıralamaktadır; Körümüt Köyünden Halil Pehlivan ve sonra oğulları Ali ve Sait Pehlivanlar, Hacı Hüseyin Ağa, Sadırlı Köyünden Hacı Hasan oğlu, Seymenli Köyünden Av. Ahmet Ağa, Kumarlı Köyünden Zaptiye Hasan Ağa, Ortaköyden Bankası Mehmet Efendi, Edirne’den kolcu başı Emin Çavuş, Kirişhaneden Hamza Ağa, Tabakhaneden Tahir Ağa, Adalı Mehşur Adalı Halil Pehlivan isimlerini sıralamaktadır. 2016 yılından sonra bulduğumuz belgeler ışığında yürüyerek arşivlerde ulaşabildiğimiz yeni kaynaklarla da örtüştürdüğümüz yeni bilgilerle 1940 yılı ile 1950 yılı arasında hizmet eden Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali ağalarının da kimlikleri tespit edilmiştir. Erişebildiğim kaynaklar ışığında Kırkpınar Yağlı Güreş tarihinde, Süleyman Turan’ın 1940 yılında ağalık görevini sürdürdüğü tespit edilmiştir. 1941 yılında Ekrem Demiray’’ın, 1942 yılında Suyolcu Mehmet, 1943 yılında Çardaklı Ahmet,  1944 yılında Uzunköprülü Kara Ahmet, 1945 yılında Bektaş Ağa, 1946 yılında Yusuf Pehlivan, 1949 yılında Silivrili B. Sezai Atakül’un görev yaptığı belirlenmiştir. Yaptığımız araştırmalarda Edirneli M. Savaş Varsavaş’ın da 1940’lı yıllarda ağalık görevini yürüttüğü hatta aile ile görüşmelerimizde de iki yıl ağalık görevinde bulunduğu belirtilmişti. Güreş ve Yağlı Güreş tarihi konusunda önemli çalışmalarda bulunan değerli hocamız rahmetli Prof. Dr. Atıf Kahraman’ın yayımladığı Kırkpınar Yağlı Güreşleri ile ilgili bir eserinde M. Savaş Varsavaş’ın ağa olduğu bir fotoğrafı kitabında yayımlamış ve bu yayımlanan fotoğraf da ailenin koleksiyonunda yer aldığı görülmüştür. Dolayısıyla M. Savaş Varsavaş’ın da 1948-1949 yıllarında ağalık görevini yürüttüğü düşünülmektedir.

“Kemer daha sonra günümüz halini almıştır”

Arşivlerde yapılan araştırmalarda özellikle 1924-1950 yılları arasındaki yerel ve ulusal gazetelerde Kırkpınar Yağlı Güreşleri ile ilgili detaylı bilgilere yer verilmediği görülmektedir. Gazete muhabirlerinin geçtiği haber de ‘Kırkpınar ağası geleneklere göre seçildi.’ olarak haber içinde yer alırken, ağanın ismi haberde geçmemektedir. Özellikle 1930’lı yıllar bu konuda çok eksiktir.  Cumhuriyet dönemi Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali ağalığını üç yıl üst üstte yapan ilk ağa 1950-1951-1952 yılları ağası Murat Şener’dir. Ağa Murat Şener’in ağa kıyafetini örnek yöre kıyafeti olup ailesi tarafından Edirne Kent Müzesi’ne armağan edilmiştir. Murat Şener’in ağa kıyafeti Edirne Kent Müzesinde sergilenmektedir. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivalinde ilk ağa kemeri uygulaması 1985 yılında başlatılmıştır. Edirne Belediye Başkanlığı almış olduğu karar ile 1985 yılından itibaren 3 yıl üst üste Kırkpınar Ağalığını alacak olan Kırkpınar Ağasına, Başpehlivan kemeri ölçülerinde bronz kemer verilmesi kararlaştırılmıştır. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali tarihinde de ilk ağa kemerini kuşanan da 1991-1992-1993 yılları ağası Alper Yazoğlu olmuştur. Daha sonraki yıllarda ağa kemeri gümüş kemer olmaktan çıkmış günümüz halini almıştır. 2025 yılı 664. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivalinin gerçekleşmesi için emek harcayan Edirne Belediye Başkanı  Sayın Filiz Gencan Akın başta olmak üzere ekibine, Türkiye Geleneksel Güreşler Federasyonu Başkanı Sayın İbrahim Türkiş ve ekibine, 664. Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali ağası Sayın Ufuk Özünlü’ye verdikleri ve verecekleri hizmetlerden dolayı teşekkür ediyoruz. Bir asırdır Bitmeyen Güreşin Devam Eden Efsanesi, Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali’ne  ev sahipliği yapan Sarayiçi Er Meydanında kol bağlacak pehlivanlarımıza da başarılar diliyorum.” Haber Merkezi