0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

                Tarihi Kırkpınar güreşleri ve Kültür etkinlikleri haftası bugün yapılacak resmi törenlerle başlıyor. Edirne yine bugünden itibaren yoğun ve hareketli bir hafta yaşayacak. 664. Yağlı güreşler de 4-5-6 Temmuz 2025 tarihlerinde her yıl olduğu Saray içinde yapılacak ve Türkiye Baş Pehlivanı pazar günü belli olacak. Bu arada 665. Yıl Kırkpınar Ağalık ihalesi de pazar günü yapılacak.

              Bu yılın Kırkpınar açısından bir başka önemi daha var. Saray içinde  Kırkpınar yağlı güreşlerinin yapılmaya başlandığının100. Yılı. Bunun da hatırlanması ve kayda geçilmesini önemli buluyorum.

               UNESCO tarafından “insanlığın somut olmayan kültür mirası listesinde “yer alan Kırkpınar yaşayan tarihtir. Hem spordur, hem gelenektir, hem kültürdür. Dipdiri dündür. Umut dolu ve bizi geçmişle bütün kılan yepyeni ve aydınlık bir gelecektir.

               Bu yıl 664.cisini yaşayacağımız Kırkpınar’ın bu günlere gelmesinde başta Edirne Belediye Başkanlığı olmak üzere, Güreş severlerin, Pehlivanların ve Kırkpınar ağalarının büyük payı vardır. Emek veren herkesi minnet ve saygı ile anıyorum.

               Kırkpınar’ı 664 yıldır günümüze taşıyan kendine has öğeleri ve ona ruh veren incelikli ritüeller vardır. Tabi ki Kırkpınar ağalığı da bunların başında gelir. Bu konuyu biraz daha açarak sizlerle paylaşmak istiyorum.

                Kırkpınar Ağalarımız uzun yıllardan bu yana büyük bir özveri ve içtenlikle bu işi üstlenmişler ve Ata sporumuz yağlı güreşlerin ve  organizasyonunun bu günlere taşınmasına vesile olmuşlardır. Ağalarımız Kırkpınar’ın tarihi dokusunun korunmasının yanı sıra kültürümüzün ayrılmaz parçası olan misafirperverliğimizin, ikramseverliğimizin en güzel sembolü olmuşlardır. Onlar sadece ekonomik desteğin sahibi değil aynı zamanda Kırkpınar geleneğinin sahibi konumunda olmuşlardır.

                   Geçmiş yıllarda Ağalık güreşecek pehlivanları himaye eden, güreşlere davet eden, konaklamalarını, yol masraflarını, yemeklerini, ödüllerini veren, seyircileri davet eden, ağırlayan, güreşlerin geleneklere uygun yapılmasına ve güvenlik düzeninin sağlanmasına kadar rolü olan bir çeşit kurumsal kimliği temsil edermiş.

                    Ağalar civar köy ve kasabalarda yaşayan sözünün eri, çevresinde dürüst ve namuslu olarak bilinen kişilerden, Köy ağaları arasından seçilirmiş. Ağaya herkes saygı gösteriyormuş. Kurallara ve geleneklere uymayanlara da ceza veriyormuş. Yani er meydanının tek hakimi ağa imiş. Ağaya gelen hediyeler pehlivanlara ödül olarak veriliyormuş. Gelirin fazlası ve kendi imkanlarıyla Okul, Cami, Çeşme vb. kamu hizmeti de veriyorlarmış. Geleneklere göre ağa kendisi için hazırlanan çadırda geleneksel kıyafetiyle otururmuş.

                     Ağanın kıyafeti toplum kıyafetlerinden farklıymış. Rumeli kesimi tarzda giysisi, başında serpuş denilen şapkası, ayağında Şalvar, Yeleğinin altında camadan denilen gömleği ve giysisinin her bölümü işlemeli, Deri ayakkabısı ve elinde kehribar 99 iri taneli tesbihi ile güreş sahasında dikkat çekiyormuş.

                       Görüldüğü üzere tarihi geleneği içinde Ağalık ile ilgili bugüne kadar yazılı bir kural bulunmamaktadır. Eskiden ağalar en çok parayı veren değil en itibarlı olan kişilerden seçilirmiş. Bugün ise Güreşlerin son günü kınalanan bir koç, Belediyece hazırlanan ağalık ihale şartnamesine göre açık arttırma ihale yöntemiyle koç’a en fazla parayı veren kişi Kırkpınar ağası olmaktadır. Ağalığın parayla satılması, şöhret ve ticari reklam malzemesi olarak kullanılması itibar kaybına sebep olduğu gibi, Yetkileri, Otoritesi, yaptıkları, yardımları, hatta kıyafeti tartışma ve eleştiri konusu olmaktadır.

                           Kırkpınar güreşlerini 75 yıldır organize eden Baş aktör Edirne Belediyesinin ev sahipliği değil bizzat yapması gereken, hakkı, görevi ve yetkisi olan Kırkpınar panelini bir derneğin yapmaya çalışması, Bu yılki Ağanın da kıyafetinle gel diyerek davet edilmesi ve Panele katılması ancak kıyafet ile ilgili sataşmalar karşısında, konuşmasından sonra paneli terk ettiği bilgilerini almıştım. Daha sonra hakkında kamuoyunda karşılık bulmayan eleştiriler yapıldı.  Neymiş efendim Ağa beyanında “Ağa kıyafeti modernize edilmeli Modaya uyduracağım, Ağalık kıyafeti giymeden daha önemli işler var” demiş.

                       Kırkpınar ile ilgili birçok gelenek son 50-60 yılda değişti veya terk edildi. Örneğin Hakem ve cazgır kıyafetleri, Kıspetler, Zembiller, Maniler, Peşrev, Kırkpınar uygulamaları ve Güreşin şekli değişti. Puanlama dediler, Lig dediler, Kota koydular. Puanı yeterli değil diye hayatlarını güreşe adamış iki genç Baş Pehlivanı bu yıl Er meydanından men ettiler, Güreşteki ilgiyi, merakı, seyir zevkini ve heyecanı bitirdiler, Kırkpınar’ın özüne dokundular gıkınız çıkmadı!

                      Ağa, kıyafetin güncellenmesi gerekir dedi diye atıp tutuyorsunuz? Yok Kırkpınar’ın özüne, geleneğine zarar verirmiş, yok bağları koparırmış, yok kültürel sürekliliği zedeleme riski taşırmış, falan… Hiçbir şey olmaz merak etmeyin. Adam Şalvar giymek zorunda değil? Kıyafetini güncelleyebilir, çağa uydurabilir yani. Kırkpınar’ı kıyafet üzerinden tartışmak bence doğru değil.. Kırkpınar Ağası Sayın Ufuk ÖZÜNLÜ de bir söyleşisinde öyle demiş. Gelin bir de diğer söylediklerine bakalım…

                    –Böylesine köklü bir geleneği kıyafet üzerinden tartışmak bana göre doğru değil? Ağalık kıyafeti modernize edilmeli, Ağalık kıyafeti giymeden daha önemli işler var. Nesiller gelip geçti, zaman değişti ancak gelenek, görenek ve Kırkpınar kültürünün özü hep yaşatıldı. Kırkpınar’ın asıl gücü özü koruyarak geleceğe taşımak olmalı.

                     –Kırkpınar’a gençleri çekmek, Yeni kitlelere ulaşmak Fikir üretmek, çalışmak, geleceğe katkı sağlamak, çözüm getirmek gerek.

                     –Gelenleri en iyi ağırlamak için çalışıyoruz, Misafirlerimizin konforuna ve eksiksiz karşılanmasına odaklandık diyor.

                    –Edirne’ye ağalık sürecinde 3 yıl-3 proje hedefiyle kalıcı eserler bırakmak istiyorum diyor.

                     Netice itibarıyla 664.Kırkpınar kültür etkinlikleri ve Yağlı güreşleri açılış töreninde Ağa’nın yeni kıyafetini de göreceğiz inşallah. Her şeyin en iyisi ve en güzeli olsun diyorum.