0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Recep Çınar

Adalet kelimesi sözlükte, “insaflı ve doğru olmak, doğru davranmak, zulmetmemek, eşit tutmak, her şeye hakkını vermek, her şeyi yerli yerinde yapmak, istikamet ve hâkimiyet” gibi anlamlara gelir.

Adalet, Kur’an-ı Kerim ve Hadislerde ise genellikle; “düzen, denge, denklik, eşitlik, gerçeği uygun hüküm verme, doğru yolu izleme, takvaya yönelme, dürüstlük ve tarafsızlık” gibi anlamlarda kullanılmıştır.

Terim olarak ise şu anlamlara gelir;

• Bir şeyi konulması gereken yere koymak,
• İslam’ın hükmü,
• Haksızlığı terk etmek, her hakkı gerçek sahibine devretmek,
• İnanç, söz, davranış ve her tutumda hakkı gözetmek, aşırılıktan kaçınmak,

Dünyanın bütün düzeni ve huzuru adaletle sağlanır. Yüce Rabbimiz, bize adaletli olmayı ve adaletli davranmayı emretmektedir. (Cuma Hutbelerinde okunan) ”Şüphesiz ki Allah adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.” (Nahl Suresi: 90)

Adalet fert ve toplum hayatında en önemli huzur ve güven kaynağıdır. Bu çerçevede Müslüman kişi aile hayatında, işinde, çarşıda, pazarda, mahkemede, kısaca her yerde adaletle davranmalıdır. Çünkü Allah adaletli olanları sever. Ayet-i kerimede şöyle buyrulur; “Onların arasını düzeltin, adaletli davranın. Şüphesiz Allah adil davrananları sever”. (Hucurat Suresi:4).

• Adalet ile ilgili tamamlayıcı kelimeler: Adl, kısz, nasip, vasat, hisse gibi kelimelerdir.
• Adaletin zıddı kelimeler: Zulüm, tuğyan, ilhat, ifsat, bağy gibi kelimelerdir.

Adl, Allah’ın 99 isminden biridir. Adalet kelimesinin eş anlamlısı vasat veya itidaldir. Adalet İlahi hükme dayanır; yani hak ölçüsüdür. Kur’an-ı Kerimde şöyle buyrulmaktadır; “Andolsun ki biz peygamberlerimizi açık açık belgelerle gönderdik ve insanların adaleti ayakta tutmaları için beraberinde kitabı ve mizanı indirdik.” (Hadit Suresi:25).

İmam Şafii, “Adaletten murat; Allah Teâlâ’nın emrine uygun şekilde amelde bulunmaktır” demektedir.   

Adalet çürüten virüsler; buğz, kin, heva, öfke, şiddet, şehvet, hırs, otorite, haset ve fesattır. Bu virüsleri yok eden ise; hikmet, iffet, cesaret, merhamet, istikamet, sadakat ve basirettir. Hz. Ömer de (ra); “Adalet mülkün (Hükümranlık ve Saltanat) temelidir!” demiş.

Adaletin Alanları:

• İtikatta adaletin karşılığı; Tevhittir.
• İbadette adaletin karşılığı; İhlastır.
• Hükümde adaletin karşılığı; Hukuktur.
• Sözde adaletin karşılığı; Sadakattir.
• İktisatta adaletin karşılığı; Zekât ve İnfaktır.
• Sosyal hayatta adaletin karşılığı; İhsan ve İtidaldir.
• Mücadelede adaletin karşılığı; İstikamettir.

Bunlar mevcutsa adalet vardır. Müslümanların mihenk noktası bunlardır. Adaletin tahakkuku için bu esaslara göre çalışmalarımızı yapmalıyız.

Eğer bir toplumda;

• Karı ve Koca birbirlerine adil davranıyorlarsa,
• Anne ve Baba çocuklarına sevgide ve malda eşit davranıyorlarsa,
• Esnaf müşterisini aldatmıyor, ölçü ve tartıda hile yapmıyorlarsa,
• Hâkim tarafsız hüküm veriyorsa,
• Amir memuruna karşı adil ise,
• Şahit mahkemede bildiğini ve gördüğünü eksiksiz söylüyorsa,
• Devlet Başkanı kanunların herkese adaletle tatbik edilmesini sağlıyorsa o toplum, mutlu ve huzurlu olur.

Eğer;

• Karı ile koca birbirlerine haksızlık yapıyorsa,
• Anne ve Baba çocukları arasında ayrım yapıyorsa,
• Satıcı eksik ölçüp tartıyorsa,
• Hâkim taraflı davranıyorsa,
• Şahit yalan söylüyorsa,
• Devlet Başkanı adil davranmıyorsa o toplumda adaletsizlik vardır. Böyle bir toplum hem  dünyada, hem de ahrette saadete ulaşamaz. Çünkü adaletin olmadığı yerde zulüm vardır.

Peygamberimiz (sav) bir hadislerinde; “Aralarında hak ve adaletle hükmedilmeyen, zayıfların, kuvvetlilerden haklarını eziyet görmeden alamadığı bir millete hürmet edilmez” buyrulmaktadır.

Diğer bir hadiste ise; “Her kim Müslümanların işlerinden birini üzerine alır da onları atlatır, haksızlık yaparsa cehenneme atılır” deniyor!

Ecdat, başta Edirne ve İstanbul olmak üzere bazı şehirlerde  “Adalet Kasrları” inşa etmiş.

Edirne’nin Adalet Kasrı! Edirne Sarayı’nın sağlam kalan tek yapısı olan Adalet Kasrı, 1561 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Zeminle birlikte dört katlı bu kasrın üst katında mermer fıskiyeli bir havuz bulunur; suyun huzur veren sesi, adaletin sessiz ama güçlü simgesi sayılırmış. Rivayete göre, Sultan Süleyman burada Osmanlı’nın kanunlarını yazarmış.

Dostça kalın… (Alıntı; IGMG-Rıdvan Dersleri)