EDİRNE’NİN SİYASİ TARİHİNDE KADINLARIN ZAFERİ
Edirne’de Kültür ve Sanat
31 Mart 2024 günü yapılan yerel seçimleri geride bırakırken 3 Nisan günü “Kadınların Belediye Seçimlerinde Seçme ve Seçilme Haklarına” sahip olmalarının 94. yılını kutladık.
Kadınlarımız kazandıkları haklarının 94. Yıldönümünü kutlarken, 31 Mart 2024 tarihinde yapılan yerel seçimlerde 11 il ve 61 ilçede kadın adayların belediye başkanı seçildiği haberi de gazetelerin haber bültenlerine düştü.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin Edirne Belediye Başkan adayı Av. Filiz Gencan Akın’da Türkiye genelinde seçilen kadın belediye başkanlarından biri oldu. Böylelikle Av. Filiz Gencan Akın, Edirne’de belediyenin kuruluş tarihi olan 1876 yılından bugüne kadar seçilen ilk kadın Belediye Başkanı olarak kentin tarih yapraklarında yerini aldı.
Cumhuriyetin 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilmesiyle birlikte Türkiye 1946 yılına kadar Cumhuriyet Halk Partisi’nin iktidarda olduğu tek parti rejimiyle yönetilmişti.
Türkiye Cumhuriyeti’nde ilk çok partili yerel seçim 1930 yılında yapılmıştı. Ancak çok partili sisteme geçişin başarılı olamayışı nedeniyle 1934, 1938 ve 1942 yıllarında yapılan yerel seçimler yine tek partili olarak gerçekleştirilmişti.
Ülkemizde ilk kez 1926 yılında Medenî Kanunun kabul edilmesiyle birlikte 3 Nisan 1930 tarihinde kadınlara belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı verilmişti. Mustafa Kemal Atatürk tarafından kadınlarımıza tanınan bu hakla birlikte Edirne’de 1930 mahalli seçimlerinde Cumhuriyet Halk Fıkrasından iki kadın belediye meclis üyeliğine aday olmuştur. Bunlar Ticaret Odasından Bekir Bey’in kayınvalidesi ve Hakkı Bey’in hanımı Süreyya ve Huriye hanımdır. Süreyya Hanım meclise girerek Edirne merkez ilçe belediyesinin ilk kadın belediye meclis üyesidir.
Bu defa 5 Aralık 1934’te kabul edilen yasa ile de kadınlara milletvekili seçme ve seçilebilme hakkı verilmiş seçmen yaşı 18’den 22’ye çıkartılmıştır. Anayasa’da yapılan düzenlemeyle 1934 yılında seçme ve seçilebilme hakkına sahip olan kadınlar ilk kez 1935 seçimlerine katılmıştır. TBMM’nin 5. döneminde 18 kadın parlamenter meclise girmiştir. Temsil edilen kadın milletvekilleri içinde Fatma Memik ilk kadın Edirne Milletvekili olarak Meclise girmiştir
Edirne’nin seçim tarihinde ilkleri bu şekilde yaşarken 2019 yılına kadar Edirne merkez ve ilçelerinde bir kadın belediye başkanı çıkartamamıştır. 2019 yılında yapılan yerel seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi’nin kadın adayı Özlem Becan yapılan seçimlerde Edirne’nin Uzunköprü İlçesinden seçilen ilk kadın belediye başkanı olmuştur. Ancak 2024 yılı mahalli seçimlerinde yeniden seçilememiş ve belediye başkanlığı sona ermiştir.
Edirne merkez ilçesi 1930 yılında ilk kadın meclis üyesini seçerken ilk kadın belediye başkanını ise 2024 yılı mahalli seçimlerinde seçmiştir.
Aslında bu seçimlerde Belediye Başkanı için Edirne merkez ilçede Cumhuriyet Halk Partisi, AK Parti, DEM Partisi eş başkanı, DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Halkın Kurtuluş Partisi, Memleket Partisi, Vatan Partisi ile 1 bağımsız adayın da kadın olması çok değerliydi. Yapılan seçimler sonucunda Av. Filiz Gencan Akın, Edirne merkez ilçe Belediye Başkanlığını kazanırken Cumhuriyet Halk Partisinden 20 Belediye Meclis Üyesi de meclise girmeye hak kazanmıştır. Yapılan seçim sonuçlarına göre de AK Partisi de (Cumhur İttifakı)11 meclis üyeliği kazanmıştır. Bu tablo incelendiğinde de CHP’sinden 4 kadın üye mecliste kendisine yer bulurken AK Parti’den de 3 kadın üye meclise girmiştir. Böylelikle 2024 yılı mahalli seçimleri sonucunda Edirne Belediye Başkanı Sayın Av. Filiz Gencan Akın ile birlikte mecliste CHP’den Harika Taybıllı, Nurcan Pektaş, İlknur Özcan, Duygu Şener, AK Parti’den Ezgi Yetkiner, M. Sibel Yıldırım ve MHP’den de Oya Akgül görev yapacaktır. Yapılan seçim sonuçlarına göre de İl Genel Meclisinde 2 kadın üye yer alacaktır.
Bu bağlam da Edirne merkez ilçesinin ilk kadın muhtarı da 2019 yılında yapılan mahalli seçimlerinde seçilen Medrese Ali Bey Mahallesi Muhtarı Nesrin Çağlar olmuştu.
2024 yılı mahalli seçimleri sonucunda da Edirne merkez ilçesinin 28 mahallesi için yapılan muhtar seçimlerinde 7 kadın muhtar adayı seçimleri kazanarak mahallelerinden muhtar seçilmişlerdir. Yapılan seçim sonucunda; Atatürk Mahallesi’nde Gülden Akman Yılmaz, Cumhuriyet Mahallesi’nde Selma Er Oluçay, Kocasinan Mahallesi’nde Canan Koca Nuray, Kurtuluş Mahallesi’nde Nurcan Satış Uzel, Medrese Alibey Mahallesi’nde Nesrin Günay, Şükrü Paşa Mahallesi’nde Esra Akgün Yılmaz ve Yeni İmaret Mahallesi’nde de Neslihan Dönmez Dürüktaş muhtar seçilmiştir.
Edirne bu seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi, merkez ilçe ile birlikte Havsa, Keşan, Enez, Lalapaşa ve Süloğlu belediyelerinde belediye başkanlığını kazanırken, AK Parti İpsala, İyi Parti’de Uzunköprü ilçe belediye başkanlıklarını kazanmışlardır.
Çağdaşlığın, Demokrasi ve Cumhuriyetin Kalesi olan Edirne bu seçimlerde de görevini yapmış kadınlarımızın zaferiyle sonuçlanmıştır.
Yapılan seçim sonrası seçilen Edirne Merkez ve İlçelerinde görev yapacak Belediye Başkanı, Belediye Meclis ve İl Genel Meclis Üyeleri ile Muhtarlarımızı kutluyor, başarılar diliyorum.
News
