NAZAR BONCUĞU VE BENLİK ALGIMIZ
Uzman Psikolog Nergis ÖZDİNÇ
Evinizde nazar boncuğu var mı? İş yerinizde, arabanızda, en değerli varlık olduğuna inandığınız çocuğunuzun görünmeyen bir yerinde, evcil hayvanınızın tasmasında, belki de kolye ucunuzda… İçinizden evet var dediğinizi duyar gibiyim.
Peki nedir nazar boncuğu? Mavi beyaz renklerden oluşan dekoratif amaçla kullanılan bir nesne mi yoksa nesneden daha mı öte bir şey. Bu mavi beyaz nesneye neler yüklüyoruz en önemlisi aslında neden yüklüyoruz. Nazar boncuğundan bizi korumasını bekliyoruz peki ama neden? Çünkü biz korunmaya değer biriyiz. Biz önemliyiz ve biriciğiz o yüzden korunmaya ve kollanmaya ihtiyacımız var. Evimiz önemli, arabamız önemli, çocuğumuz önemli yani biz önemliyiz ve korunmalıyız. Neyden korunmalı? Elbette kötülüklerden çünkü biz o kadar değerli ve önemliyiz ki bize kötülük yapabilirler. Ve bu yapılacak kötülükler benim biricikliğime zarar verebilir.
Benlik algısı, insanın kendini nasıl algıladığı ile ilgilidir. Bireyin kendisi ile ilgili bilgi, düşünce, algı ve inançlarının tümünün düzenlenmiş durumudur. Birey doğarken belirli özelliklerini kalıtım yolu ile anne babadan alır ancak benlik algısını büyük ölçüde içinde yetiştiği sosyo-kültürel çevreden edinmektedir.
Benlik algısı ilk önce anne babanın sözel ya da sözel olmayan tavırları ile oluşmaya başlar daha sonra okulda şekillenmeye devam eder. Okuldaki öğretmenlerinden ve arkadaşlarından aldığı geribildirimler bireyin benlik algısını oluşturmada büyük rol oynar. Ergenlik döneminin benlik algısına olan katkısını da önemsemek gerekir. Bireyin bu dönemdeki hemcins ve karşı cins ile olan ilişkileri, bu ilişkilerden kendisi ile ilgili edindiği bilgiler benlik algısı oluşumunda oldukça önemlidir.
Hepimizin kendimizle ilgili kuşkusuz bir algısı vardır. Kimimiz yaşam deneyimlerimizden kendimize yönelik olumlu benlik algısı geliştirirken kimimiz olumsuz benlik algısı geliştirmiş olabiliriz. Kendi ile ilgili olumlu benlik algısı geliştirmiş bir kişinin kendini değerli bulmasını, dolayısı ile çevresini değerli bulmasını ve bu şekilde çevresi ile olumlu, güvenli ilişkiler geliştirmesini bekleriz. Olumsuz benlik algısı geliştirmiş kişinin ise kendisi ile ilgili olumsuz düşüncelere sahip olmasını, kendisini değersiz, önemsiz görmesini dolayısı ile de çevresi tarafından sevilmemesini ve güvenli ilişkiler geliştirememesini bekleriz.
Benlik algımız ister olumlu olsun ister olumsuz herkesin kendi için önemli, biricik ve değerli olduğunu düşünüyorum. Kendimizle ilgili olumsuz düşünceler taşıyor olabiliriz, kendimizi değersiz ve önemsiz buluyor da olabiliriz ancak içeride bir yerlerde bizden daha değerli daha önemli kimse yok. Bu yüzden de kendini değersiz gören kişi bile eminim korunmak ve kollanmak ihtiyacı taşıyordur.
Bizim için değerli olan şeyleri koruyup kollamaya çalışmaz mıyız? Herkes değerli ve herkes kendi için önemli. Kim bilir beklide evlerimizde, iş yerlerimizde, arabamızda, çiçek saksımızın üstünde belki de kolye ucumuzda taşırız nazar boncuğunu. Çünkü biz ve bize ait olan her şey değerli, önemli, biricik ve kollanmalı. Bu açıdan baktığımda nazar boncuğunun varlığı ve anlamı benim için daha da anlam kazanıyor.
News
