20 Temmuz 2024 Cumartesi
Selçuk Duranlar
Dünya ulaştırma sektörü bütünleşen küresel ekonominin artan talepleri doğrultusunda gelişme gösteren uluslararası ticaretin önemli yapı taşlarından biridir. Bölgesel kalkınma stratejilerinin uygulanması, teknolojik gelişmeler, altyapı olanaklarının iyileştirilmesi, ticaretin serbestleştirilmesi ve düzenleyici otoritelerin belirlediği kurallar ticari hizmet anlayışında kalitenin ve müşteri memnuniyetinin önem kazanması ulaştırma sektöründe hızlı gelişmelere yol açmıştır. Üretim sistemlerinde mal ve hizmet ticaretinin gelişimine olanak veren yenilikler, ulaştırma maliyetlerindeki azalmalar ve ülkesel ve bölgesel bütünleşmeler dünya ticaretinin gelişimini hızlandırmıştır.
Ülkemizde taşımalar (ton-km) devlet yolları üzerindeki seyir ciddi biçimde devlet yolları üzerinde iken son yıllarda otoyollara doğru talebin artışı görünse de devlet yolları hala bu yükün önemli bölümünü çekmektedir.
Tablo. 1 Devlet Yollarının Satıh Cinslerine Göre Uzunlukları (Km.) 01.01.2023
ASFALT YOLLAR | GEÇİT VERMEZ | TOPLAM UZUNLUK | BÖLÜNMÜŞ YOL | |||
ASFALT BETONU | SATHİ KAPLAMA | TOPLAM | ||||
EDİRNE | 317 | 97 | 414 | 3 | 417 | 0,00 |
KIRKLARELİ | 104 | 72 | 176 | 18 | 194 | 8,00 |
TEKİRDAĞ | 158 | 32 | 190 | 0 | 190 | 49,60 |
Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü,
Edirne ilinin Ocak 2023 itibariyle asfalt yolları içinde asfalt beton oranı %76,5’dir. Bölünmüş yolu yokken, Tekirdağ ilinin 49,60 km’dir. “Edirne’de 688 km karayolu, 60 km otoyol ve 96 km demiryolu bulunmaktadır. İlimizde Bulgaristan’a açılan 2 karayolu ve 1 demiryolu kapısı ile Yunanistan’a açılan 2 karayolu kapısı ile Avrupa’ya bağlantı sağlanmaktadır. Edirne gerek D-100 devlet yolu, gerekse TEM otoyolu üzerinden İstanbul’a dolayısıyla Anadolu’ya ve D-550 devlet yolu ile Çanakkale’den Ege’ye bağlanan karayollarının üzerindedir. Ayrıca Kapıkule Sınır Kapısından Bulgaristan ve Avrupa’ya sadece karayoluyla değil demiryolu ile de bağlanmaktadır.
Pazarkule ve İpsala Sınır Kapısıyla karayolundan, Uzunköprü demiryolu ile de Yunanistan’a ulaşım sağlanmaktadır. Edirne, İstanbul ve Çanakkale üzerinden Anadolu ile düzenli bir ulaşıma sahiptir.
Edirne, uluslararası karayolu bağlantıları, km²’ye düşen otoyol ve bölünmüş yol uzunluğu miktarlarıyla Türkiye’nin önde gelen illerinden biridir.
Tablo.2 Edirne’nin Komşu Ülkeler ve Bazı Merkezlere Olan Uzaklıkları
Edirne-İstanbul : 235 km | Edirne-Ankara : 688 km | Edirne-Pazarkule : 13 km |
Edirne-Çanakkale : 230 km | Edirne-İzmir : 534 km | Edirne-İpsala : 110 km |
Edirne-Tekirdağ : 160 km | Edirne-Kırklareli : 62 km | Edirne-Kapıkule : 18 km |
Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü,
Edirne, TEM otoyolu ile D-100 devlet yoluyla İstanbul’a D-100 devlet yoluyla Çanakkale”ye bağlanmaktadır. Kapıkule sınır kapısından kara ve demiryolu ile Bulgaristan’a, İpsala sınır kapısından karayolu ve Uzunköprü’den demiryolu ile Yunanistan’a geçilmektedir. Edirne, Lalapaşa Hamzabeyli Hudut yolu ile Bulgaristan’a 19.06.2005 tarihinde sınır kapısı açılmıştır. Edirne, İstanbul ve Çanakkale üzerinden Anadolu ile düzenli bir ulaşıma sahiptir.
Edirne ilinde demiryolları yatırımları ise şöyledir. Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli illerini İstanbul’a bağlayacak ‘Hızlı Tren’ projesinde İstanbul Halkalı istasyonundan başlayarak Edirne Kapıkule istasyonunda sonlanacak 229 kilometrelik hızlı tren projesinin 75 kilometresi İstanbul’da planlanırken hattın 40 kilometresi Tekirdağ, 60 kilometresi Kırklareli, 54 kilometresi ise Edirne İl sınırları içerisinden geçmektedir. Hızlı Tren Hattı Sirkeci’den başlayıp, Halkalı, Kabakça, Çerkezköy, Büyükkarıştıran, Misinli, Lüleburgaz, Babaeski, Havsa güzergahından Kapıkule’ye varacaktır. Tekirdağ ve Kırklareli’ne birer kol ayrılacak olup Çerkezköy-Kapıkule hattıyla ilgili yapım çalışmaları 2025 yılında tamamlanması beklenmektedir. Projenin geri kalanında iki etap daha bulunmaktadır bunlar Halkalı-Ispartakule ve Ispartakule-Çerkezköy hatları. İhaleler tamamlanmış ve yapım süreci devam etmektedir.
Bulgaristan sınırından İstanbul’a kadar uzanan güzergâhıyla, Halkalı-Kapıkule Demiryolu Hattı projesi coğrafi olarak Türkiye’nin AB‘ye bağlanmasını sembolize etmektedir. AB ve Türkiye’yi birbirine doğrudan bağlayan hatların geliştirilmesinin her iki taraf için stratejik öneme sahip olmasının yanında projenin TEN-T koridorlarına uygun olarak AB – Türkiye – Asya demiryolu bağlantısını sağlayacak olması da özel bir öneme sahiptir.
2022 yılında Kapıkule- Capitán Andreevo sınır geçiş noktasından yaklaşık 1 milyon kamyon geçmiştir. Demiryolu bu yoğunluğun önemli kısmını çekebilir. Yambol – Elhovo – Edirne güzergahında yeni bir demiryolu bağlantısı Bulgaristan ve Türkiye arasında ortak bir yatırımla inşa edilmesi planlanmaktadır. Mutabakat Zaptı, yük trafiğini iyileştirmek ve iki ülke arasındaki geçişi kolaylaştırmak amacıyla yeni bir sınır demiryolu geçişi inşa edilmesini öngörmektedir. Ön çalışmalar 2023 yılı Mart ayında başlatılmış ve Avrupa Komisyonu ile mali destek konusunda görüşmeler yapılmıştır. Ortak sınır kapısı Lesovo bölgesinde olacaktır.