18 Kasım 2024 Pazartesi
1980 ihtilali ile işbaşına gelen Kenan Evren cuntası, yeni siyasal bir başlangıç altında ANAVATAN Partisini iktidara taşımıştı. Kenan Evren çok partili yönetime geçilmeden önce teröre karıştıkları iddiasıyla hem sağdan, hem de soldan olmak üzere masum gençleri darağacında sallandırmıştır. Kenan Evren kendince orta yolu bulmuştu, adalet eşit olarak sağlanmıştı. Şimdilerde sevabıyla günahıyla aramızdan ayrıldı. Ağlayanlara veya yas tutanlara rastlanmadı. Kendisini iyi anarak, “Mezarında rahat yatmasın!” diyerek tarihin çöplüğüne yeniden uğurlamakta fayda vardır. ANAP’ın 1983 yılında iktidara gelmesindeki en büyük etkisi, ekonomik ılımlı “orta direk” söylemiydi. Romanlar ve diğer toplumsal gruplar orta direğin ortasında yer alabilecekler miydi?
Yeni kurulan ANAP, farklı siyasal eğilimli kişilerden oluşmaktaydı. Dönemin ANAP’ı belediye meclis üyeliğine bir Roman vatandaş Ergüder Güyümgüler’i dahil etti. CHP’ de Roman kökenli Remzi Ocak’ı belediye meclis üyesi olmasını sağladı. Eşitlik sağlanmıştı. Dönemin siyasi koşullarında Romanların oylarını alabilmek için küçük çaplı da olsa el altından para dağıtımları vardı. Dönemin gogor başları bu para olayını kendileri için kullandıklarına ilişkin epey yaşanmışlıkları bizzat bilirim. Roman mahalleleri her seçim dönemlerinde eğlence merkezi haline dönüşürdü. Ayrı yönlerden müzik sesleri yükselirdi. Her evin önlerine parti bayrakları asılırdı. Çünkü afiş asılması organizasyonunda paralar mevcuttu. Partiden para kopartanlar “üç bana bir sana” tüm mesele” İndirE Gandi”
Geçtiğimiz günlerde eski seçim günlerini anılara taşıdık. Bir dönemler CHP içinde siyaset yapan Ahmet Tükelman ile Roman mahallelerinde yaşanan seçim curcunalarından söz ediyorduk. Tükelman Roman olmasa da her seçim dönemlerinde Romanların sosyal kodlarını çözenlerden biridir. Romanlarla yakın diyalogları olmuştur. Halen dilinde beş on Çingene kelimeler mevcuttur. En akılda kalanı “SİPALİ” yani paradır. Ahmet Tükelman bizim tabirimizle bir “gaco” ama kodlarımızı en iyi bilen iyi niyetli gacolardan biridir.
Mahalledeki kişilerden söz ederken maşallah tanımadığı insan yokmuş. Sanki ikametgahı Menzilahir Mahallesi. Mahalledekilerin isimlerini mesleklerini söylüyor; Tombalacı, hamal, işportacı, kahveci hepsinin isimlerini unutmamış. Saydıkları isimler Anavatan Partisi gibi çoktan yaşama veda etmişlerdir. Ahmet Tükelman, benim de hatırladığım bir mevzuyu anlatmıştı. Seçim döneminin birinde parti afişlerini asmak için zindan altı denen yere gitmiştik.
ŞARAP PARASI YOK İSE AFİŞLER ÇÖPE
1983 yılı seçimlerinde parti üyesi bir arkadaş hatırına parti afişlerini asanlar arasında ben de vardım. Afişlerin asılması için partiden para aldığını biliyorduk. Bizlere para vermemişti. Benim zaten paraya ihtiyacım yoktu. Kendisinin hatırına bu işe girişmiştim, kendisinin partiden beklentisi olduğu açıktı. Seçimin hararetli günlerin birinde, gecenin karanlığında afişleri asarken karnımız acıkmıştı. İçimizdekilerden biri hızlıca partiye sızarak, “Aç karnında afiş asılmıyor,” diyerek para istemişti. “Biz parayı falancaya verdik ondan isteyin” demeleri üzerine herkeste bir ekşime hali oluşmaya başlamıştı. Şarap ile dostluğu olan iki kişi, ellerimizdeki mevcut tüm afişleri toplayarak sinir ve küfürle yırtarak çöpe atmışlardı. Sorduklarında “Afişlerin hepsini astık” demişlerdi. Ahmet Tükelman konuyu seçim gecesine getirerek, “Hatırlıyor musun seçimin bir gece öncesinden para kopartanları,” demişti. Kendisine “Hatırlamaz mıyım üç bana bir sana hikayeleri çok olmuştur. Kasa ile şarap, biralar yanında kangal sucuklar. Ama milletin illet olma halinde yine de bildikleri partilere oy atmışlardı,” diyerek yaşananları yeniden anımsamıştık.
ROMANLAR GOL ÜSTÜNE GOL YİYORLAR
Şimdilerde eski neşeli, bol müzikli seçim günleri gerilerde kaldı. Sistem yine para ile işliyor. Birilerine beş Romanlara sıfır. Yerel seçime az kaldı. Memlekette yerel seçimin heyecansızlığı yaşanıyor. Adeta sipariş üzerine siyasetçi belirleniyor. Halkın istedikleri yok sayılıyor. Çünkü halkın seçmek istedikleri kişilerde siyasette harcayacak paraları yok, sistem böyle işliyor. Zaten kokuşmuşluk ta burada başlıyor. Şimdilerde 1983-1990’lı yılların seçim heyecanları kimsede kalmadı. ANAP’ın orta direk söylemi günümüzde yitip gitmiştir. Günümüzde Roman vatandaşlar, orta direkten sol beke, en sonunda kaleci durumuna düşürüldüler. Şimdilerde gol üstünü gol yiyorlar.